Szybenik - "włoskie" miasto w Chorwacji
Szybenik (chorw. Šibenik) to jedno z nielicznych chorwackich miast, które nie zostało założone ani przez starożytnych Ilirów, ani też przez Rzymian, lecz dopiero przez pierwsze słowiańskie plemiona, które tu dotarły ok. VII w. W przeszłości o wpływy w Szybeniku zabiegały największe ówczesne potęgi europejskie – Wenecja, Węgry i Bośnia. Ostatecznie w 1412 r. zwierzchnictwo nad miastem objęli Wenecjanie, którzy przez kolejne wieki borykali się z najazdami tureckimi. Z tego powodu wybudowali w Szybeniku cztery fortece - św. Mikołaja, św. Anny, św. Jana i Šubićevac. Ich pozostałości do dzisiaj widoczne są w panoramie miasta, a najbardziej znanym zabytkiem jest twierdza św. Anny.
Po upadku Wenecji w końcu XVIII w. Szybenik dostał się pod zwierzchnictwo austriackie, a po I wojnie światowej traktatem z Rapallo miasto przyznano Jugosławii. Podczas II wojny światowej tereny te okupowali Włosi, a alianckie naloty poważnie zniszczyły zabudowę. W latach 1991–95 Szybenik był systematycznie ostrzeliwany przez armię jugosłowiańską.
Mimo wielkich szkód, udało się odbudować większość obiektów i dzisiejsze miasto nie przypomina tego sprzed ponad 20 lat. Ponadto Szybenik tętni życiem artystycznym i kulturalnym. Co roku odbywa się tu Międzynarodowy Festiwal Dzieci. Miasto zachwyca wkomponowaną w morze urokliwą starówką oraz długim, nadmorskim bulwarem. W miejscu gdzie stare miasto najbardziej zbliża się do morza, znajdziemy wiele kawiarni i restauracji.
Historyczne centrum Szybenika przywodzi na myśl włoskie miasteczka. Budynki są gęsto położone obok siebie, a między nimi biegną wąskie, brukowane uliczki. Wiele z nich jest niedostępnych nie tylko dla ruchu samochodowego, ale także dla rowerzystów. Ponieważ miasto ulokowane jest na terenie górzystym, pełno tu schodów. Tak więc zanim zacznie się jego zwiedzanie, warto założyć odpowiednie obuwie.
Jednym z miejsc, które każdy przyjeżdżający tutaj turysta musi zobaczyć, to górująca nad miastem twierdza św. Anny. To też najlepszy punkt widokowy w całym Szybeniku, z którego rozpościera się przepiękna panorama na nadmorski bulwar, port jachtowy, morze Adriatyckie i pobliskie wyspy.
Obiekt, który rzuca się w oczy po przyjeździe do miasta, to położona obok nadmorskiego bulwaru katedra św. Jakuba, jedna z najważniejszych świątyń w Chorwacji, która została wpisana na listę UNESCO. Jest to jedno z ośmiu miejsc w tym bałkańskim kraju, które znalazło się na prestiżowej liście. Budowę kościoła rozpoczęto już w XIII w., natomiast została konsekrowana w 1555 r.
Kolejnym ciekawym zabytkiem o bogatej historii jest Pałac Rektorów, który w przeszłości był siedzibą przedstawicieli weneckich władz. Budynek w chwili obecnej pełni rolę muzeum miejskiego.
Mimo że Szybenik położony jest nad morzem, nie ma tu plaż, na których można by było się opalać i w przeważającej większości są kamieniste. Dlatego jeśli komuś marzy się wylegiwanie na złocistym piasku, może wybrać się do pobliskich miejscowości Primošten czy Žaborić. Warto również udać się do położonego w okolicy Parku Narodowego Krka, który słynie m.in. z wodospadów. Szybenik usytuowany jest między Zadarem i Splitem. Dojedziemy tu zarówno autostradą A1 oraz drogą nr 8.
Wojciech Gojke