20-12-2013 15:42

Wiedeń. Pałac Schönbrunn. Z wizytą w austriackim Wersalu

Nazywany "austriackim Wersalem" pałac Schönbrunn od lat nieprzerwanie zachwyca majestatem. Reprezentacyjny gmach, inspirowany posiadłością Ludwika XIV, służył członkom dynastii Habsburgów i ich znamienitym gościom. Obecnie udostępniony zwiedzającym spełnia rolę jednego z najważniejszych austriackich zabytków – został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. To obowiązkowy punkt zwiedzania, gdy będziesz w Austrii. Wiedeń ma swoją perełkę.

Źródło: S.Borisov/Shutterstock

Pierwsze wzmianki dotyczące terenów dzisiejszego kompleksu pałacowego pochodzą z XIV w., gdy mieściła się na nich posiadłość Katterburg *(należąca do klasztoru w Klosterneuburg). Obszar ten później przez Habsburgów wykorzystywany był do polowań. Swą nazwę zawdzięcza cesarzowi Maciejowi. Podczas jednej z wypraw myśliwskich władca znalazł „piękne źródło” (schöner brunnen). Pod wpływem tego wydarzenia w 1642 r. zmieniono nazwę z Katterburg na *Schönbrunn.

Przebudowę rezydencji na wzór Wersalu zainicjował cesarz Leopold I, z myślą o swoim synu, Józefie I. Głównym architektem został Johann Bernhard Fischer von Erlach, który dzięki projektowi zdobył międzynarodową sławę i uznanie. Kolejny gospodarz, cesarz Karol VI korzystał z posiadłości jedynie w celu fotografowania bażantów. Złoty okres *pałacu Schönbrunn *nadszedł, gdy władca podarował go swej córce, Marii Teresie. Za jej panowania rezydencja stała się centrum życia politycznego i towarzyskiego. Monarchini zadbała o to, by ukończyć rozbudowę pałacu, którą zleciła Nikolausowi Pacassiemu.

Utrzymany w stylu barokowym gmach wypełniło ponad 1400 pomieszczeń *urządzonych na wzór francuskiego rokoko. Na zlecenie cesarzowej zmieniono wystrój kaplicy pałacowej, wzniesiono *Wielką Galerię (przeznaczoną na bale i koncerty) i Małą Galerię (w której odbywały się spotkania rodzinne). Zwiedzający mogą dziś podziwiać apartamenty Marii Teresy. W słynnej Sali Lustrzanej dla monarchini zagrał sześcioletni Mozart, a w pokoju Im Vieux-Lacque po jej śmierci rezydował Napoleon Bonaparte. Za czasów cesarza Franciszka II doszło do kolejnego remontu posiadłości, przeprowadzonego pod okiem Jana Amanu. To właśnie w tym okresie elewacja zewnętrzna *pałacu Schönbrunn *zyskała charakterystyczny żółty kolor. W 1830 r. we wschodnim skrzydle urodził się Franciszek Józef, który po wstąpieniu na tron przywrócił popularność rezydencji. Do dziś można podziwiać w Schönbrunn sypialnię pary cesarskiej (którą przez pierwsze lata małżeństwa Franciszek Józef dzielił z cesarzową Sissi), salę audiencyjną i gabinet władcy. Warto
wiedzieć, że w Błękitnym Salonie Chińskim doszło do symbolicznego zakończenia cesarstwa, po tym jak cesarz Karol I zrzekł się udziału w rządach.

Na szczególną uwagę zasługuje cesarska powozownia, funkcjonująca od 1922 r. jako muzeum. Znajdują się w niej pojazdy, którymi poruszali się władcy z rodu Habsburgów, na czele z imponującą karetą Józefa II i automobilem Karola I.

Park pałacowy Schönbrunn

Za najpiękniejszą pamiątkę po cesarzowej Marii Teresie uważa się ufundowany przez nią barokowy ogród przy pałacu Schönbrunn. Uwielbiany zarówno przez mieszkańców Wiednia, jak i przez turystów, park zachwyca bogactwem elementów dekoracyjnych i olbrzymią przestrzenią.

Według barokowych założeń architektura i przyroda powinny się wzajemnie uzupełniać. Stąd wielość rzeźb, fontann i innych obiektów architektonicznych na terenie parku. W jego skład wchodzi także najstarszy na świecie ogród zoologiczny (Tiergarten). Początkowo tereny przyzamkowe były wykorzystywane tylko do polowań. Pierwszą osobą związaną z pałacem, która zainteresowała się sztukę ogrodową, była żona cesarza Ferdynanda II, Eleonora Gonzaga. Niedługo potem zatrudniono architekta krajobrazu, Jeana Treheta. W czasie rządów Marii Teresy kierowano się zasadą, że cesarski ogród ma stanowić przedłużenie bogatych wnętrz pałacowych. Z inicjatywy Franciszka Lotaryńskiego w 1752 r. założono menażerię i ogród botaniczny. Po jego śmierci Maria Teresa samotnie dowodziła rozbudową terenów parkowych. W 1775 r. na pobliskim wzgórzu według projektu Johanna Ferdinanda von Hahenberga zbudowano Gloriettę. Trzy lata później projektant utworzył tzw. ruiny rzymskie, a w 1780 r. (tuż przed śmiercią Marii Teresy) wzniósł
fontannę Neptuna. Dzieło ozdabiają rzeźby Wilhelma Beyera przedstawiające postaci z mitologii greckiej.

W 1882 r. park pałacowy wzbogacił się o Palmiarnię, z tropikalnymi gatunkami roślin z różnych stron świata. Budynek sąsiaduje z Domem Pustyni, przeznaczonym dla miłośników roślinności pustynnej. Jedną z największych atrakcji ogrodu Schönbrunn stanowi Labirynt (Irrgarten), w którym pomiędzy blokami żywopłotu ustawiono platformę widokową. Pierwszy taki obiekt istniał przy pałacu już na początku XVIII w. Ponowne jego otwarcie miało miejsce w 1999 r.

Tekst: Katarzyna Głuc/ if/pw

[