Zgoda na wyjazd dziecka za granicę – czy jest potrzebna?

Obecnie nie można wpisywać swoich dzieci do paszportu, a wielu rodziców, jak możemy dowiedzieć się w rozmowach z prawnikami, jest przekonanych, że posiadanie przez ich potomka paszportu jest wystarczające, by mogło swobodnie przekraczać granicę. Jednak w wielu krajach nie jest to jednoznaczne ze zgodą na wyjazd. A zgoda, bez względu czy ma charakter wypoczynkowy, czy leczniczy, potrzebna jest dwóch opiekunów. Reguluje to kodeks rodzinny. Wyjątek od tej reguły stanowią sytuacje, w których jeden z rodziców:
- nie żyje
- jest pozbawiony władzy rodzicielskiej lub ma tę władzę zawieszoną bądź też ograniczoną i jej zakres nie obejmuje podejmowania decyzji w kwestii wyjazdów dziecka za granicę
- ojcostwo nie zostało ustalone

Wycieczka zagraniczna dziecka z dziadkami

Niepełnoletnie dziecko, które posiada swój paszport, może wyjechać za granicę tylko z jednym z rodziców albo pod opieką innej osoby dorosłej. Jednak w przypadku, gdy podróżuje poza Polską tylko z matką lub z ojcem (np. do Stanów Zjednoczonych), w świetle prawa konieczna jest zgoda drugiego opiekuna. Natomiast gdy wyjeżdża pod opieką np. dziadków czy znajomych, wówczas zarówno matka i ojciec muszą wyrazić zgodę. Choć niektórym może wydawać się to absurdalne, od strony prawnej jest to jak najbardziej uzasadnione. Urzędnik z Norwegii, Kanady czy Szwajcarii nie wie, czy np. ojciec przybywający z synem ma ograniczoną władze rodzicielską, rodzice są po rozwodzie, albo dziecko nie zostało uprowadzone. Część osób może powiedzieć, że przecież wyjeżdżało wcześniej ze swoją córką i synem i nikt nie pytał się o zgodę żony czy męża. To, że na granicy nikt nie poprosił nas o oświadczenie nie oznacza, że prawo tego nie wymaga.

Notariusze posiadają w swoich kancelariach wzory pism, można je też znaleźć na stronach prawniczych. Oto przykładowe:

Z dokumentu wynika, że na czas wyjazdu osoba, pod której opieką znajduje się dziecko, może podejmować wszelkie decyzje dotyczące dziecka. Całość jest oczywiście opatrzona podpisami rodziców oraz klauzulą notarialną. Do pisma należy załączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.

Co ważne, potwierdzenie notarialnie zgody dziecka na wyjazd za granicę musi przetłumaczyć tłumacz przysięgły na język kraju, do którego się udaje. Jest ono wymagana przy wjeździe do państwa, a także przy jego opuszczeniu. Jaką opłatę pobierze od nas notariusz? Ok. 25 zł. Z kolei tłumacz przysięgły może od nas zażądać opłaty w wysokości ok. 50 zł.

To, że udajemy się do innego kraju będącego częścią Unii Europejskiej, nie oznacza, że nie musimy posiadać przy sobie dokumentów. Możemy zostać wylegitymowani podczas rutynowej kontroli. Zarówno w przypadku osób dorosłych jak i dzieci będzie trzeba mieć dowód osobisty lub paszport. Trzeba pamiętać, że mimo iż dany kraj jest częścią Unii, nie oznacza, że jest w strefie Schengen. Kontrola graniczna nadal obowiązuje w Bułgarii, Chorwacji, Irlandii, Rumunii, Wielkiej Brytanii i na Cyprze.

W sytuacji, gdy np. jedziemy z dzieckiem znajomych, posiadanie oświadczenia z pewnością pozwoli na uniknięcie wielu nieporozumień i problemów. Nie istnieją żadne przepisy, które ogólnie regulowałyby kwestie oświadczeń rodziców, wysyłających swoje pociechy z inną osobą. Każdy kraj posiada inne wymogi, co można sprawdzić na tej stronie.

W przypadku niepełnoletnich wjeżdżających (z innych krajów UE) do Polski, Czech, Szwecji, Francji, Cypru czy Malty nie jest wymagane, aby dziecko posiadało inny dokument niż paszport czy dowód osobisty. Jednak w przypadku np. Niemiec, Hiszpanii lub Portugalii wymagane jest pisemne oświadczenie rodziców, potwierdzone przez notariusza (oraz przetłumaczone). Holandia wpuszcza nieletnich na podstawie dowodu tylko w momencie, gdy jest to wycieczka szkolna.