Bytów

Od 1329 roku Bytów był pod panowaniem Krzyżaków, których czarny krzyż w białym polu do dziś widnieje w jego herbie. Miasto rozwijało się nader dynamicznie i już w 1346 roku uzyskało prawa miejskie, a na przełomie XIV i XV wieku wybudowano tu potężny zamek, mający strzec zachodnich granic państwa zakonnego. Jest on dziś najcenniejszym zabytkiem miasta.

Twierdzę założono na planie prostokąta z masywnymi wieżami w narożach. Trzy z nich – Młyńska, Polna i Różana – mają kształt cylindryczny, czwarta, zwana Prochową, przylegająca bezpośrednio do domu zakonnego, ma formę czworoboczną. Zamek bytowski to jeden z zamków najpóźniej wybudowanych przez Krzyżaków. Znawcy uważają, że w cylindrycznych wieżach zakonni budowniczowie pomieścili strzelnice dostosowane już do rozwijającej się w Europie od końca XIV wieku broni palnej.

Po odejściu Krzyżaków zamek wraz z miastem przeszedł pod władanie zachodniopomorskich Gryfitów. W 2. połowie XVI wieku rozbudowali oni zamek, dostawiając do południowego skrzydła tzw. Dom Książęcy. Warownia została zniszczona podczas wojen szwedzkich i przez następne stulecia nikt się nią nie zajmował. Dopiero w okresie międzywojennym niemieccy konserwatorzy podjęli prace restauratorskie, które dokończono już po II wojnie światowej.

Obecnie w murach zamku mieści się Muzeum Zachodniokaszubskie oraz hotel urządzony w dawnym Domu Książęcym.

W Bytowie, oprócz zamku, warto zobaczyć gotycką wieżę kościoła św. Katarzyny, który uległ całkowitemu zniszczeniu w 1945 roku, a także dawny kościół ewangelicki św. Elżbiety wzniesiony w latach 1847–1854, wiernie powtarzający formę zbudowanego kilka lat wcześniej berlińskiego kościoła św. Mateusza zaprojektowanego przez Friedricha Augusta Stülera. Obecnie jest to świątynia rzymsko-katolicka, której nadano wezwanie św. Katarzyny na pamiątkę dawnego, zniszczonego wojną gotyckiego kościoła.

*Zamek (Muzeum Zachodniokaszubskie) *
Zamkowa 2, tel. 059 822 26 23. Otwarte: 15 V–15 IX: wt.–niedz. 10–18;
15 IX–14 V: wt.–pt. 8–16, sob.–niedz. 10–16

Seria: Miasta dla ciekawych
Tytuł: Gdańsk
Autor: Jacek Friedrich