Od Splitu do Dubrownika

[

Od Splitu do Dubrownika rozciąga się, jak uważa wielu, najpiękniejszy pas wybrzeża adriatyckiego. Ta część Dalmacji może poszczycić się nie tylko pięknymi miastami o starożytnym rodowodzie, ale także licznymi miejscowościami wypoczynkowymi rozsianymi wzdłuż wybrzeża: od zacisznych wiosek rybackich po bardziej znane kurorty, które oferują turystom wachlarz różnorodnych usług. Jednak zdecydowanie największą atrakcją tego terenu jest miasto – zabytek, czyli Dubrownik. Ta „perła Adriatyku” przyciąga turystów nie tylko swą urodą, ale też, podobnie jak Split, licznymi imprezami cyklicznymi. Nie można też zapominać o wielu wyspach, które cieszą oko podziwiających je z brzegu, ale także oferują dziesiątki ciekawych zakątków i miejscowości wypoczynkowych, jak też tak różne względem lądu warunki przyrodnicze. Takim miejscem, a zarazem parkiem
narodowym jest wyspa Mljet ze skalistymi zatokami i tropikalną florą. Hvar jest najbardziej nasłonecznioną wyspą na Adriatyku, Korčula urzeka otoczonym murami miastem, w którym urodził się Marco Polo, a na wyspie Brač znajduje się Vidova Gora z panoramą niczym z samolotu (na szczyt można wjechać samochodem) oraz słynny Zlatni Rat – plaża w kształcie wbitego w morze klina. Lecz ta część Chorwacji to nie tylko morze. Aby zobaczyć zgoła coś innego należy się udać bardziej w głąb kraju i zwiedzić ciekawy obszar jezior wapienno-krasowych czyli Imotską Krajinę. A stąd już bardzo blisko do granicy z Bośnią i Hercegowiną i do Međugorje – sanktuarium maryjnego oraz miejsca licznych pielgrzymek. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Dubrownik • Wyspa Mljet • Medugorje • Split • Wyspa Hvar • Miasto Hvar • Wyspa Korčula • Wyspa Lastovo • Lastovo - miasto • Wyspa Vis

[

Chorwacja. W kraju lawendy i wina Prezentowane materiały pochodzą z przewodnika turystycznego po Chorwacji opublikowanego nakładem wydawnictwa Bezdroża. ]( \"http://bezdroza.pl\" )

[

Dubrownik „Perła Adriatyku” – tak o Dubrowniku mówią miejscowi. Cała Chorwacja pełna jest przeróżnych perełek – nie tylko nad Adriatykiem, ale także w głębi kraju. Jadąc na samo południe, każde odwiedzone po drodze miasteczko dostarcza podróżnym niezapomnianych wrażeń. Nic jednak nie może się równać ze wspomnieniami, jakie pozostawia Dubrownik. Nie przez przypadek chyba miasto to leży na samym południu kraju. W ten sposób, zwiedzając po drodze inne perełki, przygotowujemy się do
zobaczenia największego skarbu Chorwacji. Bez takiej zaprawy zobaczenie Dubrownika mogłoby być zbyt wielkim przeżyciem. Szczególnie widok z góry na miasto należy do tych panoram, których nie zapomina się nigdy. Miasto zajmuje powierzchnię 364 km2 i rozciąga się od Dubokiej Ljuty na wschodzie po Imoticę od strony zachodniej. Pod zarządem Dubrownika pozostają też wyspy należące do Archipelagu Elafitskiego: Šipan, Lopud, Koločep, Tajan, Olipa, Jakljan i Daksa (zobacz rozdział o wyspach). Miasto podzielone jest na 35 dzielnic, w których mieszka 55 638 mieszkańców. Klimat Dubrownika jest typowo śródziemnomorski. Lato jest tu gorące i suche z przyjemnymi powiewami mistrala, a zima łagodna. Temperatura rzadko kiedy spada poniżej 10°C, a średnia roczna temperatura wynosi 17°C (latem jest to 25°C przy temperaturze wody w morzu 21°C). Przeciętne roczne opady kształtują się w okolicach 1250 mm, a słońce świeci ok. 2600 godzin w roku (czyli ok. 7 godzin dziennie!). Historia miasta Strategiczno-geograficzne położenie
miasta spowodowało, że historia Dubrownika obfituje w dosyć burzliwe chwile. Miasto zostało założone na jednym z ważniejszych morskich szlaków handlowych prowadzących ze wschodu na zachód jako pierwszy port Adriatyku chroniony wyspami. Ponadto ważnym miejscem strategicznym było także niedalekie ujście Neretwy, którą prowadził szlak komunikacyjny w głąb lądu. Według niedawnych odkryć archeologicznych pierwsi ludzie osiedlili się tu ok. VI w. n.e. lub niewiele wcześniej. Masowo zaczęli się tu osiedlać w VII w. mieszkańcy dzisiejszego Cavtatu, a wówczas rzymskiej osady Epidaurus (założonej oczywiście jeszcze przez Greków), którą najechali barbarzyńcy. Dzisiejszy Dubrownik założony został na niewielkiej skalistej wysepce – od lądu oddzielał ją zaledwie wąski kanał. Osada, która dała początek Dubrownikowi, przez pierwszych mieszkańców została nazwana Laus, co po grecku oznacza skałę. W kolejnym stuleciu dotarli tu Słowianie i założyli w pobliżu swoją osadę – Dubravę, nazwaną tak od porastającego teren dębu
skalnego. Te dwie osady funkcjonowały obok siebie przez kilka stuleci, aż w XII w. przesmyk morski oddzielający Laus od lądu zasypano (na jego miejscu jest teraz główna ulica – Placa Stradun) i obie osady połączyły się, tworząc niezwykły słowiańsko-romański konglomerat. Ze względu na bliskie sąsiedztwo barbarzyńskich plemion, które nieustannie próbowały najeżdżać osadę, pierwsze fortyfikacje powstały dosyć wcześnie. Po raz pierwszy poddano je próbie już w IX w., kiedy to przetrwały 15-miesięczne oblężenie Saracenów. Połączone z dwóch osad miasto przybrało nazwę Ragusa (Rausa, Ragusium) i szybko zaczęło się rozwijać, korzystając z dogodnego położenia na ważnym szlaku handlowo–militarnym(były to czasy wypraw krzyżowych). Już pod koniec XII w. Ragusa stała się jednym z najważniejszych miast adriatyckich. Początkowo – w 1205 r. – miasto musiało uznać zwierzchnictwo Wenecji, choć było to zwierzchnictwo teoretyczne, gdyż Ragusa nadal prowadziła niezależną politykę handlową. Ostatecznie w 1358 r. zawarto traktat w
Zadarze, na mocy którego Ragusa dostała się pod panowanie królów węgierskich. Nadal jednak dysponowała bardzo dużą autonomią, która pozwalała jej na handel i wzbogacanie się. Największy rozkwit nastąpił na przełomie XV i XVI w., wówczas tzw. Republika Dubrownicka uzyskała niepodległość i stała się konkurującym z Wenecją pod względem politycznym i gospodarczym miastem-państwem. Dubrownik miał własną flagę, na której widniał wizerunek św. Błażeja – patrona miasta, odrębną walutę oraz prawo otwierania swoich konsulatów w innych krajach. Ówczesna struktura władz politycznych była nieco skomplikowana – na czele miasta stał rektor, a wspierały go Wielka Rada, Mała Rada oraz Senat. Żeby rządy były jak najbardziej demokratyczne, rektor wybierany był co miesiąc. Dubrownik zaczął powiększać swoje terytorium, włączając do niego pas wybrzeża od półwyspu Pelješac po miasto Cavtat, a także wyspy Mljet oraz Lastovo. Mieszkańcy Dubrownika bogacili się na handlu morskim i lądowym. Dubrownicka flota rosła w siłę, dysponowała
ponad 200 statkami, które regularnie docierały do Egiptu, Syrii, Hiszpanii, Francji, na Sycylię, a później również do Turcji. Przebiegający przez Dubrownik szlak lądowy wiódł w głąb imperium osmańskiego. ]( \"http://bezdroza.pl\" )(Czytaj dalej)

• Powrót do strony głównej

[

Od 1525 r. Dubrownik płacił Turkom roczny haracz, dzięki któremu miał zagwarantowane bezpieczeństwo. Kupcy dubrowniccy swobodnie mogli handlować na terenie całego imperium płacąc jedynie 2% cła. Zręczna polityka szlachty dubrownickiej polegała na unikaniu jakichkolwiek konfliktów z sąsiadami, dzięki czemu miasto mogło wspaniale rozkwitać gospodarczo. Państwo-miasto rozwijało sieć swoich konsulatów w znaczniejszych ówczesnych ośrodkach Europy i w ten sposób dbało o przychylność silnych państw. Jedynym większym wrogiem (ze względów ekonomicznych) była Wenecja, z którą dubrowniczanie konkurowali. W Dubrowniku – jako jedynym mieście Europy – rozwijał się handel białymi niewolnikami. Doskonała sytuacja gospodarcza i bezpieczeństwo ufortyfikowanego miasta sprzyjały także szybkiemu rozwojowi kultury i nauki. W Dubrowniku rozwinęła się piękna i ważna
dla późniejszego rozwoju Chorwacji literatura renesansowa w dialekcie sztokawskim. Jednym z najważniejszych jej twórców był Marin Držič (1508–67), autor komedii Dundo Maroje, oraz Ivan Gundulić (1589–1639), znany z poematu historycznego Osman, w którym znajduje się m.in. opis zwycięstwa Polaków pod Chocimiem. Świat nauki reprezentował Ruđer Bošković (1711–87), którego prace przyczyniły się do rozwoju fizyki, geografii, astronomii i trygonometrii. Dramatyczne w skutkach trzęsienie ziemi w 1667 r. znacznie zniszczyło miasto, a ponad 5000 osób, czyli trzy czwarte mieszkańców, zginęło. Z renesansowej zabudowy zachowały się tylko Pałac Sponza i Pałac Rektorów. Jednocześnie coraz większe znaczenie zdobywały handlowe szlaki wiodące do Ameryki, przez co omijane były porty adriatyckie. Dubrownik zaczął powoli podupadać, chociaż jeszcze przez ponad sto lat funkcjonował nadal jako ważny ośrodek handlowy i kulturalny. Ostatecznie kres Republice Dubrownickiej położył Napoleon, który wkroczył tu w 1806 r. Później kongres
wiedeński podporządkował miasto Austrii, które pod jej zarządem pozostawało do końca I wojny światowej. Wtedy to do pięknego Dubrownika zaczęli przybywać pierwsi turyści. Rozkwit turystyki nastąpił po II wojnie światowej, przynosząc olbrzymie zyski ówczesnej Jugosławii. Dlatego właśnie po upadku komunizmu Serbowie nie chcieli dopuścić do powstania odrębnego państwa chorwackiego. Separacja Chorwacji od byłej Jugosławii odbiła się bardzo krwawo na Dubrowniku. W październiku 1991 r. miasto zaatakowały połączone wojska serbskie i czarnogórskie. Dubrownik był bardzo łatwym celem. Zarówno od strony morza, skąd ostrzeliwała go flota jugosłowiańska, jak i z położonych na wschodzie wysokich gór, skąd z kolei atakowali Czarnogórcy, był widoczny jak na dłoni. Oblężenie trwało do maja 1992 r. i spowodowało śmierć ponad 3000 ludzi, a ok. 20 tys. mieszkańców straciło dach nad głową. Uszkodzono 68% spośród 824 budynków starego miasta. Największe straty powstały 6 grudnia, kiedy do ostrzału ze wzgórz i od strony morza
dołączyło bombardowanie z powietrza. Na szczęście po zniszczeniach wojennych nie ma już prawie śladu. Wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO miasto szybko zdobyło fundusze na umiejętnie przeprowadzoną odbudowę. Tylko rzadkie ślady po kulach i nowe dachówki przypominają o niedawnej tragedii. Dzięki temu rzesze turystów co roku odwiedzają miasto. Przy o„Perła Adriatyku” – tak o Dubrowniku mówią miejscowi. Cała Chorwacja pełna jest przeróżnych perełek – nie tylko nad Adriatykiem, ale także w głębi kraju. Jadąc na samo południe, każde odwiedzone po drodze miasteczko dostarcza podróżnym niezapomnianych wrażeń. Nic jednak nie może się równać ze wspomnieniami, jakie pozostawia Dubrownik. Nie przez przypadek chyba miasto to leży na samym południu kraju. W ten sposób, zwiedzając po drodze inne perełki, przygotowujemy się do zobaczenia największego skarbu Chorwacji. Bez takiej zaprawy zobaczenie Dubrownika mogłoby być zbyt wielkim przeżyciem. Szczególnie widok z góry na miasto należy do tych panoram, których
nie zapomina się nigdy. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Wyspa Mljet W odległości zaledwie 30 km od Dubrownika i 18 km od Korčuli leży najbardziej zielona wyspa Adriatyku. W czternastu osadach mieszka tu 1237 osób. Szczególną atrakcją są znajdujące się pośrodku wyspy dwa jeziora z wodą morską i specyficznym ekosystemem. Na jednym z jezior (Veliko Jezero) leży następna wysepka z klasztorem Benedyktynów i kościołem Świętej Marii (sv. Marije) z XII w. Południowe wybrzeże wyspy charakteryzują klify i zatoki ze żwirowymi plażami (Sutmiholjska, Brnjestrova). We wnętrzu wyspy są jeszcze cztery mniejsze zatopione doliny krasowe , tworzące bagna, które wyspiarze nazywają Blatine i Slatine – znajdują się tam łowiska węgorzy. Miasta leżące wewnątrz wyspy, przy żyznych polach, to: Babino Polje, Prožura, Maranovići, Korita, Blato, Propa i Goveđari. Jako porty służą im najbliższe zatoki na brzegu: Obra
(przystań promowa), Pole, Kozarica, Poma. Lokalną drogą (długości 60 km) można zwiedzić całą wyspę, od Polača (przystań promowa) po Velo Jezero. Najpiękniejszą jest zatoka Saplunara, położona na końcu wyspy, gdzie kończy się asfaltowa droga. Otoczona gęstym lasem sosnowym, z dużymi, drobnożwirowymi plażami o płytkim dnie zapewnia spokojny wypoczynek na łonie śródziemnomorskiej natury. Historia wyspy przesiąknięta jest mitami i legendami. Homer opisując Mljet mówi o ogromnych borach, czarodziejskich źródłach i jeziorze z kryształową wodą, którym rządzi bogini Ino. Ona właśnie po upadku Troi pomogła Odyseuszowi w powrocie do jego ukochanej Itaki. Odkrycia archeologiczne świadczą o tym, że już w czasach prehistorycznych wyspa była zamieszkana. O artości wyspy decydowało jej położenie na drodze morskiej z Epidaurusu (dzisiejszy Cavtat) na Istrię do Włoch. W okresie Cesarstwa Rzymskiego na wyspie (zwanej wtedy Melite) mieściła się posiadłość cesarza Augusta (znaleziska z tego okresu rozsiane są na całej wyspie).
Następnie nadszedł okres panowania Bizancjum i Słowian, trwający aż do XII w. kiedy przybyli tu benedyktyni i na wysepce pośrodku jeziora Veliko Jezer wzieśli opactwo i romański kościół. Na renesansowym portalu znajduje się herb chorwackiego poety i dramatopisarza Ivana Gundulića z XV–XVI w., który często tu przebywał. Z tego samego okresu pochodzi kamienna baszta ze strzelnicami nad podwórkiem i zakrystią. Do barokowego kościoła dobudowano dwie boczne kaplice z ołtarzami, a w dzwonnicy urządzono lapidarium. Starszy budynek klasztorny z przestronnymi piwnicami obecnie pełni funkcję hotelu. W XIII w. Mljetem bardziej zainteresował się Dubrownik i w 1333 r. otrzymał wyspę jako dar od poprzedniego właściciela – bośniackiego kniazia Stjepana Kotromanića. Po upadku republiki, od 1808 r. Mljet znalazł się pod panowaniem francuskim, a po upadku Napoleona – austriackim. Na pocz. XIX w. benedyktyni odzyskali wpływ na gospodarkę i politykę wyspy. Mimo że są tu dwa hotele: Odisej i Melita, kemping Sikjerica i wiele
kwater prywatnych, najlepiej przypłynąć z wycieczką zorganizowaną, gdyż noclegi są niezwykle drogie. ]( \"http://bezdroza.pl\" )(Czytaj dalej)

• Powrót do strony głównej

[

Leżące na wzgórzu, nad zatoką Velog miasteczko GOVEĐARI zostało założone w XVIII w. przez benedyktynów. Mieszkali tu sezonowi pracownicy posiadłości należących do mnichów. Mieszkańcy (obecnie 179 osób) zajmują się rolnictwem i rybołówstwem. Govedari to największe miasto Mljetu, w którym mieści się zarząd parku narodowego. Wioska połączona jest drogą z większością osad na wyspie. Można stąd dojechać do portu Polače, gdzie jest przystań promowa, do Velikog Jezera, na którego brzegu stoi kilka domów osady Babine Kuće (w jej pobliżu odkryto ślady osady i grobów iliryjskich), czy zatoki Pomena. Ośrodek turystyczny POMENA był niegdyś małą przystanią dla rybaków z pobliskiego Goveđari. W wyjątkowo ładnej, zalesionej zatoce wybudowano hotel Odisej i przystań dla jachtów. W pobliżu wioski odkryto pozostałości rzymskiej vilae rusticae. Idąc spacerem
kamienną dróżką przez stuletni las (sosna alpejska, cyprysy i makia) od hotelu Odisej, po zaledwie 200 m dochodzimy do jeziora Malo Jezero. Przed zatoką znajduje się wysepka Pomeštak z plażą dla nudystów. Miasto i port POLAČE położone jest w głębokiej zatoce otoczonej niezamieszkałymi wysepkami: Morčnik, Tajnik, Kobrava i Ovrata. Tu zaczyna się główna droga wyspy. W okolicach odkryto wiele pozostałości antycznych budowli z I–VI w. Imponującym zabytkiem jest monumentalny pałac, przypuszczalnie letnia rezydencja germańskiego komisarza Pierusa. Z przodu zachowały się dwie baszty, między którymi jest przystań. Na wzgórzu, nad miastem, widać ruiny późnoantycznej twierdzy, a na północnym zachodzie ruiny wczesnochrześcijańskiej bazyliki. Nieco dalej znajdują się dobrze zachowane pozostałości kościoła z V w., rozbudowanego w VI w., ze średniowiecznym dziedzińcem. Nocleg zapewniają wille z pokojami na wynajem. BABINO POLJE to największa osada leżąca u podnóży wzgórza Velikoga grada (514 m n.p.m.) – najwyższego
szczytu wyspy w samym jej centrum. Kamienne domy z czerwonymi dachówkami, niektóre wybudowane w stylu barokowym, otoczone są zielonymi ogrodami, bujnymi gajami oliwnymi, winnicami i sosnowym lasem. Zachowały się tu liczne kościółki: romańsko-gotycki św. Andrzeja (sv. Andreja), kościół św. Michała (sv. Mihovila) zdobiony plecioną ornamentyką, ruiny przedromańskiego kościółka św. Pankracego (sv. Pankracija) i św. Dzurdza (sv. Đurđa) z XIII w. Na południowym zachodzie wioski położony jest kościół parafialny św. Błażeja (sv. Vlaha). Pierwsze wzmianki o nim pochodzą już z XV w. Świątynię przebudowano po pożarze. W kościele zachował się romański krzyż procesyjny z XIII w. Przy wjeździe do wioski znajdują się pozostałości dworu weneckiego księcia (budynek ten datuje się na 1554 r.). W mieście działa Towarzystwo Łowieckie „Jeleń”, z którym można się wybrać na polowania. W okolicy jest sporo jaskiń. Na południe od miasta mieści się jaskinia Rikavica (Špilja Rikavica), a w odległości 4 km – Movrica (o długości 100 m)
z interesującymi naciekami i 400-metrowa Ostaševica oraz inne. 4 km na południowy zachód od miasta leży zatoka Sobra z portem, przystanią promową i kąpieliskiem. Tam też należy szukać kwater. Warto również zajrzeć do sielankowej zatoki Kozarica (18 km na północny zachód), zami. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Medugorje Ta słynna z objawień Matki Boskiej wioska leży w Hercegowinie (nazwa krainy pochodzi od tytułu jej średniowiecznego władcy – hercega Stjepana), czyli w części Bośni i Hercegowiny w znacznej przewadze zamieszkałej przez Chorwatów. Państwo Bośnia i Hercegowina zamieszkują trzy narody, z których żaden nie jest mniejszością narodową: Serbowie, Chorwaci i Muzułmanie. Każdy z nich ma swojego prezydenta. Trzech prezydentów pod nadzorem czwartego, mianowanego z ramienia ONZ, wspólnie sprawuje władzę w tym państwie. Obecnie w Međugorje mieszka ok. 3000 osób i staje się ono coraz bardziej znanym na całym świecie miejscem pielgrzymek do sanktuarium maryjnego, ale także ośrodkiem turystycznym. Wynika to z konkurencyjnych dla Chorwacji cen oraz stosunkowo niedużej odległości od morza. Nazwa Međugorje oznacza „Międzygórze”, wioskę bowiem
rzeczywiście otaczają góry o średniej wysokości 2000 m n.p.m., spośród których spiczastym kształtem wyróżnia się niezalesiona góra w pobliżu miejscowości Ljubuški, zwana Gradiną. Legenda głosi, że błąka się po niej jeszcze teraz duch ukochanej żony hercega Stjepana – Ljubicy, po której miejscowość u podnóża otrzymała nazwę. Mimo że administracyjnie Međugorje leży poza granicami Chorwacji, większość chorwackich biur turystycznych ma w swojej ofercie dla osób przebywających na wczasach nad morzem jednodniowe pielgrzymki do tego miejsca. Međugorje obfituje w kontrasty: z jednej strony jest to miejsce uświęcone wydarzeniami, które ciągle tutaj trwają – miejsce cudów i uzdrowień. Z drugiej zaś strony rozwija się coraz bardziej sieć gastronomiczno-hotelowa oraz rośnie liczba sklepików z dewocjonaliami. Ten kontrast między świętością a biznesem uderza zaraz po przybyciu do Međugorje, gdzie z jednej strony ulicy stoi kościół, a z drugiej rozciąga się coraz dłuższy szereg butików, restauracji, kawiarni i barów typu
fast food. Watykan nie uznał jeszcze oficjalnie Međugorja za miejsce objawień i mimo wizyty papieża w Bośni i Hercegowinie oraz w Chorwacji, Jan Paweł II nie gościł w Međugorje. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Split Jest to drugie co do wielkości chorwackie miasto (ok. 190 tys. mieszkańców) i równocześnie stolica Dalmacji. Split to prócz pięknego miasta o starożytnej historii także ważny ośrodek administracyjny, gospodarczy i komunikacyjny. Największą tutejszą atrakcją są pozostałości gigantycznego pałacu rzymskiego cesarza Dioklecjana. Pałac z biegiem czasu i z powodu ingerencji późniejszych mieszkańców Splitu zamienił się w element starego miasta. Dawne korytarze i komnaty pałacu stały się dzisiaj uliczkami i placykami centrum Splitu. Miasto cieszy się szczególną popularnością wśród turystów z Włoch (włoska nazwa miasta – Spalato), przyjeżdżających tu często dzięki dogodnym połączeniom promowym w poprzek Adriatyku. Ze Splitu wypływają także promy kursujące do ważniejszych wysp chorwackiego Adriatyku. Split to także miasto, gdzie mieszkają
chyba najbardziej urodziwi ludzie w całej Chorwacji. Łatwo to zaobserwować – szczególnie późnym popołudniem i wieczorem, gdy mieszkańcy miasta wychodzą na codzienny spacer po nabrzeżu. Nawet latem wyróżniają się oni z tłumu turystów. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety to ludzie bardzo wysocy o czarnych włosach i oczach, szczupli, ale dobrze zbudowani. Ich postawa pełna jest charakterystycznej godności. Mieszkańcy Splitu znani są także z elegancji (nawet tutejsze stroje ludowe są najbardziej eleganckie ze wszystkich strojów chorwackich) oraz (uwaga!!!) fatalnego prowadzenia samochodu. Widząc zatem samochód z rejestracją zaczynającą się od liter ST, należy mieć się na baczności. Historia miasta Pierwszą osadą w okolicach dzisiejszego Splitu była założona na początku naszej ery ilirsko-grecka miejscowość Aspalathos. Jej nazwa pochodzi od porastającej okolicę rośliny o wyrazistym zapachu. Osadę tę podbili Rzymianie w I w. n.e. i wtedy powstała tu rzymska prowincja Iliricum. Jej stolicą została Salona, obecnie
teren wykopalisk w granicach administracyjnych Splitu. Najsławniejszym człowiekiem pochodzącym z tego terenu był cesarz Dioklecjan (Caius Aurelius Valerian Diocletianus urodzony w Salonie ok. 243 r. n.e.). Został on cesarzem w 284 r. dzięki poparciu wojska, znany był z propagowania kultu własnej osoby i prześladowań wczesnych chrześcijan. Po swojej abdykacji Dioklecjan w pobliżu swojej rodzinnej miejscowości i tuż nad brzegiem morza wybudował w latach 295–305 gigantyczny pałac, w którym spędził ostatnie lata życia, do śmierci w 316 r. Po jego śmierci budowla służyła kolejnym cesarzom. Później wspaniały rzymski pałac zamieszkała barbarzyńska ludność słowiańska, która pojawiła się tutaj w VII w. W późniejszych stuleciach miasto znajdowało się pod panowaniem Bizancjum oraz Chorwacji. W średniowieczu Split miał znaczną autonomię i dzięki temu mógł rozwijać się gospodarczo. Centrum gospodarczym był wówczas obecny Narodni trg, a za murami pałacu mieszkało głównie duchowieństwo. W 1420 r. Wenecjanie podbili wraz z
całą Dalmacją także Split. Ich polityka nie sprzyjała wzrostowi gospodarczemu, toteż miasto nieco podupadło. Za czasów panowania Wenecjan wzrosła za to obronna rola miasta – w XVII w. wzniesiono mury obronne w obawie przed tureckimi atakami. Po upadku Wenecji Split, podobnie jak większa część Dalmacji, przypadł w 1797 r. Austriakom, którzy rezydowali tu (oczywiście z przerwą na panowanie Napoleona na początku XIX w.) do końca I wojny światowej. Po II wojnie nastąpił gwałtowny rozwój przemysłu, dzięki któremu Split jest obecnie jedną z największych chorwackich metropolii. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Wyspa Hvar Hvar to magiczna wyspa zakotwiczona pośród turkusowego morza, na której zielone zatoki stykają się z górami, a urocze miasteczka i zapach lawendy na długo pozostają w pamięci. Należy do archipelagu wysp Środkowej Dalmacji i jest czwartą co do wielkości wyspą Adriatyku (powyżej 299,6 m˛). Słynie ze swojego łagodnego klimatu. Hvar to także najcieplejsza wyspa na Adriatyku, najbardziej słoneczna (aż 2724 godziny nasłonecznienia w ciągu roku) i druga – po Cresie – najdłuższa wyspą Adriatyku. Usytuowana jest między wyspami Brač i Korčula, zaś na zachodzie sąsiaduje z miejscowościami na lądzie stałym: Gradacem, Podacą i Zaostrogiem. Hvar jest w większości górzysty, co najlepiej można zauważyć, poruszając się starą drogą na trasie Stari Grad – Hvar. Najwyższe szczyty to: sv. Nikola (626 m n.p.m.) i Humac (603 m n.p.m.). Południowe
wybrzeże jest skaliste i urwiste, a północne – łagodniejsze i porośnięte gęstymi lasami, a co się z tym wiąże – bardziej rozwinięte pod względem gospodarczym. Większość miejscowości leży przy głównej drodze biegnącej przez całą wyspę. Wodociąg, który przechodzi przez Kanał Hvarski (długości 30 km), doprowadza wodę pitną. Wyspę gęsto porasta roślinność charakterystyczna dla tego typu klimatu: gaje oliwne, winnice, drzewa figowe, cyprysy, świerki i sosny, palmy, oleandry, bugenwillie, kaktusy, a przede wszystkim zioła: lawenda, rozmaryn, szałwia, rumianek, mięta, tymianek i koper. Na wyspie najliczniej występuje ptactwo: sokoły, sowy, kosy, mewy i gołębie oraz kuny, jaszczurki, kilka gatunków niejadowitych żmiji, jeden gatunek żmiji jadowitej poskok, którą jednak trudno spotykać. Okoliczne wody bogate są w ryby, kraby, homary, ośmiornice i kalmary. Mieszkańcy trudnią się rybołówstwem, produkcją oleju z oliwek i rozmarynu, hodowlą owiec, kóz i osłów oraz budową statków. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Miasto Hvar Największe miasto i największy port na wyspie, usytuowany w rozległej zatoce zwróconej na morze i Wyspy Piekielne (Pakleni Otoci). W czasach antycznych ta chorwacka osada znajdowała się w głębi zatoki, u stóp dzisiejszej twierdzy. W okresie panowania Rzymian Hvar przeniesiono bardziej na wschód, na róg dzisiejszego placu Dolac, gdzie w ówczesnych czasach docierało morze. Już w średniowieczu Hvar stał się głównym ośrodkiem wyspy, co mogło być związane z przeniesieniem tu biskupstwa, które powstało w 1147 r. w Starim Gradzie. Część mieszkańców z wyższych sfer wchodziła w skład Wielkiej Rady (Veliko Vijeće) i była zobowiązana żyć w mieście przy „ojcach miasta”, którzy wprowadzali zmiany polityczne. Tak powstała najstarsza komuna w Dalmacji. Nad miastem króluje twierdza z 1557 r. i twierdza Napoleona z 1811 r. (czynna cały dzień,
wstęp kosztuje ok. 10 HRK). Mury miejskie pochodzą z VII w. i obecnie otaczają najstarszą część miasta. Spacerując uliczkami Hvaru, na pewno zobaczymy liczne pałace patrycjuszy oraz gotycko-renesansowe pałace książąt. Na końcu drogi prowadzącej do miasta z głębi wyspy natrafimy na parking. Stąd już pieszo najlepiej kierować się na zachód, aby dojść do najładniejszego placu, na którym znajduje się miejska loggia z XV w., baszta Toran z zegarem i kamienna studnia z 1520 r. Centrum otacza monumentalny arsenał, zbudowany w XIII w., do którego w XVII w. dobudowano piętro i budynek teatru (w 1612) – pierwszego w Europie. Na przełomie XV i XVI w. nastąpił wzmożony rozwój miasta – do dziś w Hvarze dostrzec można elementy stylu architektonicznego z tamtego okresu. Wkrótce miasto stało się również centrum kulturalnym wyspy. W XVII w. wojny spowolniły intensywny rozwój miasta, a w XIX w. po pojawieniu się parostatków Hvar stracił swoje strategiczne znaczenie jako zatoka dla statków żaglowych. Zaczęła natomiast rozwijać
się turystyka. W katedrze św. Stefana (sv. Stjepana) z XIV w. znajdują się cenne zbiory rzeźb i obrazów (ekspozycja czynna w godz. 9.00–12.00 i 17.00–19.00, cena biletu – 10 HRK), a w kościele św. Kosmy i Damiana (sv. Kosmy i Damiana) zachował się zabytkowy, drewniany sufit. Na terenie byłego klasztoru Dominikanów, obok kościoła św. Marka (sv. Marka), urządzone jest obecnie muzeum archeologiczne z eksponatami pochodzącymi z czasów rzymskich i greckich (czynne w godz. 10.00–12.00, 17.00–22.00, bilet ok. 10 HRK). W barokowym klasztorze Benedyktynów, powstałym po zaadoptowaniu pałacu pisarza Hanibala Lucića, znajdują się cenne zbiory koronek hvarskich, obrazów i ikon z XVI–XVIII w. Na cyplu, między dwiema zatokami, znajduje się klasztor Franciszkanów z kościołem Matki Boskiej Miłościwej (Gospe od Milosti) zbudowanym w latach 1465–71 (wystawa wewnątrz jest czynna w godz. 9.00–12.00, 17.00–19.00, cena biletu ok. 10 HRK). W lecie odbywają się tu koncerty muzyki poważnej (opłata za wstęp 30–50 HRK). Z miasta Hvar w
głąb lądu wiedzie kilka dróg prowadzących do innych miejscowości. Płynąc na południe od Hvaru, wzdłuż wybrzeża w stronę cypla Pelegrin, mijamy kolejno przepiękne zatoczki. W jednej z nich – w zatoce Parja – znajduje się jaskinia Markova Špilja, w której odkryto ślady praczłowieka, a w zatoce Čarnica jest jaskinia z podziemnymi komnatami. Hvar jest połączony drogą lokalną z wszystkimi większymi miastami na wyspie, a promami ze Splitem, Rijeką, Zadarem, Dubrownikiem i okolicznymi wyspami. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Wyspa Korčula Korčula to wyspa dla miłośników przygód, dzikich, piaszczystych plaż, wyśmienitych win i kąpieli morskich. Tutaj urodził się znany awanturnik Marco Polo oraz wielu innych sławnych marynarzy i artystów. Korčula jest jedną z wysp środkowej Dalmacji. Ma 276 km˛ powierzchni. Oddalona jest zaledwie 1270 m od równoległego półwyspu Pelješac. Linia brzegowa to 182 km pięknych plaż i malowniczych zatoczek, a wokół wyspy znajduje się archipelag czterdziestu ośmiu małych wysepek. Najwyższe szczyty to: Klupca (568 m n.p.m.), Grabovac (536 m n.p.m.) i Kom (510 m n.p.m.). Na łagodnych, słonecznych zboczach dojrzewają winogrona, z których produkowane są wyśmienite gatunki win: Grk, Pošip, Rukatac i czerwony Plavac – znane na całym świecie ze wspaniałego bukietu i pięknej barwy. Latem orzeźwiający wiatr maestral (mistral) łagodzi upały i
stwarza idealne warunki do uprawiania żeglarstwa czy windsurfingu. Na wapienno-dolomitowym podłożu bujnie rozwijają się setki śródziemnomorskich gatunków roślin. Ponad 60% powierzchni Korčuli porasta las (zaledwie 5% wyspy stanowią tereny kamieniste), który od początku był starannie pielęgnowany jako drogocenny surowiec (używany m.in. do budowy statków). W dzisiejszych czasach duże zagrożenie stanowią pożary, które sukcesywnie niszczą kolejne połacie lasów. W pożarze w połowie lat 90. XX w. spłonęła znaczna część lasów na wyspie. Większość roślinności to różne odmiany sosny (sosna aleppo, morska i czarna, pinia) oraz dzikie oliwki, cyprysy, migdałowce, świerki i wiecznie zielone dęby korkowe, winnice, sady owocowe i ogrody warzywne oraz różne gatunki pachnących intensywnie ziół (rozmaryn, ruta, lawenda, szałwia). Ostatnio, w związku z rozwojem turystyki, nasadzono tu wiele gatunków roślin ozdobnych: palmy, oleandry, bugenwille, kaktusy (często agawy). Lasy licznie zamieszkuje ptactwo (słowiki, kosy, sowy
uszate, jastrzębie, sokoły), różne gatunki żmij (wśród nich niejadowita i największa w Europie – osiągająca do 3 m długości, tzw. četveroprugi kravosas lub kravosica), jaszczurki, kuny, łasice i zające. Wyspa jest ostatnim w Europie miejscem występowania szakala (Canis aureus). Nieodłącznym elementem wybrzeża są mewy, niekiedy pojawiają się również przyjacielskie delfiny. Mieszkańcy (obecnie 17038 osób) hodują kozy, owce, świnie i osły, co niewątpliwie dodaje Korčuli swoistego uroku. Na wyspie nie ma wód powierzchniowych (rzek), jedyne źródło wody pitnej jest w Blato. Obsługuje ono okoliczne miejscowości, do pozostałej części wyspy woda doprowadzana jest z lądu z Małej Neretwy. Pierwotną nazwę Korkyra Melaina czyli „Czarna wyspa” zawdzięcza dużej ilości porastających ją ciemnozielonych lasów. Podczas wykopalisk archeologicznych odkryto pierwsze ślady osadnictwa świadczące o bardzo rozwiniętej kulturze człowieka neolitu, żyjącego tu w III–II tysiącleciu p.n.e. Wyspę zasiedlili następnie Ilirowie. W VI w.
p.n.e. powstała tu kolonia grecka Korkyra Melaina, założona przez Antenora – znanego z Iliady bohatera trojańskiego (o jego obecności tutaj świadczy łaciński napis na bramie miejskiej Korčuli). W roku 229 p.n.e. wyspę podbili Rzymianie., a po upadku Cesarstwa Rzymskiego wyspa dostała się pod panowanie Teodozjusza, króla wschodnich Gotów, następnie podlegała Bizancjum. Od 800 r. wyspę zasiedlali Neretwańscy chorwaci, którzy nadali jej nazwę Krkar. W 1000 r. Wenecjanie zdobyli wyspę i władali nią do roku 1797 (z krótkimi przerwami, w których panował król chorwacki, chorwacko-węgierski, książę Zahumzjanów i władcy bośniaccy). W 1214 r. nadano statut autonomicznej wspólnoty wyspy i miasta Korčuli. Data 15 sierpnia 1571 r. to dzień wielkiego zwycięstwa Korčulan pod dowództwem księdza Antuna Rozanovicia nad armią turecką (ucieczka najemnego wojska weneckiego). Niestety epidemia dżumy, która wybuchła w 1529 r., zniszczyła życie na wyspie. Po upadku Wenecji wyspa straciła pozycję strategiczną, co spowodowało masową
emigrację stąd budowniczych statków i kamieniarzy. Korčula dostała się pod panowanie Francji (1805–13), a następnie Austrii. W 1871 r. w wyniku referendum przeszła w ręce chorwackie, powstawały wówczas Towarzystwa Kultury Chorwackiej. Od 1921 r. Korčula należała do Jugosławii. Lata 1921–41 to nie tylko okupacja włoska, ale też zniszczenia winnic spowodowane szalejącą zarazą, co pogłębiło kryzys gospodarczy i spowodowało emigrację ludności. Do dziś przemysł jest tu słabo rozwinięty – działa jedynie wytwórnia kredy i sprzętu elektrycznego oraz zakład konfekcyjny. Obecnie Korčula to najbardziej zaludniona wyspa Dalmacji. Większość starych miast, z których każde pełniło inną funkcję (Čara – miejsce pielgrzymek czy Blato – producent owoców i warzyw), znajduje się w środku wyspy, skąd odchodzą drogi do malowniczych i tajemniczych zatok. Jedyne większe ośrodki na wybrzeżu to: zabytkowe miasto Korčula (przypominające Dubrownik) i pobliska Lumbarda z najpiękniejszymi plażami, a na drugim końcu wyspy Vela Luka – oaza
zieleni, spokoju i ciszy. Wieczorami po kąpieli w ciepłym, przejrzystym morzu siedząc z lampką wina lub szklaneczką rakiji, można obejrzeć przedstawienia historycznych walk na miecze, noszą one nazwy: Moreška i Kumpanija, w czasie których tancerze w kolorowych strojach odkrywają przed nami historię wyspy. W większych miastach bez problemu można wypożyczyć samochód lub skuter (obowiązkowy kask), cena w sezonie: samochód – ok. 55 EUR za dobę, skuter – ok. 20 EUR za dobę. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Wyspa Lastovo Najbardziej od lądu oddalona większa wyspa południowej Dalmacji o powierzchni 40,9 km2. Między licznymi pagórkami porośniętymi makiją i lasem sosnowym (najwyższy to Hum, 417 m n.p.m.) położone są doliny i pola, na których uprawia się winnice, rosną gaje oliwne i zbiera się owoce. Na wyspie nie ma rzek, a woda pitna jest jedynie na polu Prgovo. Wybrzeże jest bardzo skaliste z licznymi zatoczkami. Krystalicznie czyste wody wokół wyspy obfitują w ryby, langusty i homary (morze wokół Lastova uważane jest za najbogatsze na Adriatyku). Dlatego mieszkańcy (obecnie 1228 osób) zajmują się głównie przetwórstwem rybnym i rybołówstwem oraz połowem langust. Jest to wymarzone miejsce dla amatorów sportów wodnych, nurkowania, wędkarstwa, a także pieszych wędrówek i rowerowych wycieczek. Zachowano tu piękny strój ludowy, unikalny dialekt
języka chorwackiego, oryginalną architekturę oraz stare zwyczaje, związane m.in. z karnawałem, podczas którego wszyscy mieszkańcy wyspy ubierają się przepiękne tradycyjne stroje. Wyspa ta przez ponad 50 lat zamknięta była dla cudzoziemców, dlatego dla każdego może stanowić interesujące odkrycie. Znajduje się tu kilka jaskiń, z których największa to Rača. Ślady życia na wyspie pochodzą z epoki wczesnego brązu o czym świadczą kamienne mogiły o charakterze sakralnym lub fortyfikacyjnym. Wyspa pierwotnie zwana Ladesta i Ladeston, po przybyciu Rzymian pod koniec III w. p.n.e. zmieniła nazwę na Augusta Insula (Cesarska Wyspa). Rzymianie założyli kilka osad villae rusticae oraz rozbudowali osadę w przystani Uble, która przeżyła swój rozkwit w pierwszych wiekach naszej ery i upadła na początku średniowiecza. Od IX w. Lastovo było pod władzą Neretwian, a w 998 r. zdobyła ją Wenecja, która pragnęła zapewnić sobie lepszy kontakt handlowy z Bizancjum, Wenecjanie wznieśli także kasztel nad dzisiejszą wsią Lastovo.
Najstarszy pisany dokument dotyczący średniowiecznych dziejów wyspy pochodzi z 1000 r., kiedy krótko należała ona do Bizancjum. W XI w. i XII w. wyspa miała chorwacki statut miejski i szeroką autonomię, aż do dobrowolnego wstąpienia w skład Republiki Dubrowaczkiej w 1252 r. (z tego okresu pochodzi przedromański kościółek św. Luke w pobliżu miasta Lastovo). W 1310 r. wyspa ponownie zyskała autonomię i statut miejski, dzięki czemu przez 100 lat mieszkańcy żyli w spokoju i dobrobycie, zajmując się zbiorem korali, oliwek i uprawą owoców. Francuzi panowali tu w latach 1808–13, w 1813 r. wyspę zajęli Anglicy, a po kongresie wiedeńskim (1815) Lastovo wraz z całą własnością byłej Republiki Dubrowaczkiej stało się częścią mocarstwa austriackiego (aż do jego rozpadu w 1918 r.). Po okupacji austriackiej rozpoczęła się okupacja włoska, która trwała aż do 1943 r. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Lastovo - miasto Stolica wyspy (obecnie 734 mieszkańców) mogąca się poszczycić uchwalonym 500 lat temu statutem leży na północnym wybrzeżu, na skraju pola, i otoczona jest malowniczymi zboczami amfiteatralnie schodzącego wzgórza (najwyższy szczyt Glavica, 184 m n.p.m.). Stąd pochodził znany chorwacki drukarz Dobrić Dobričević (1454–1528). Dzisiejszy wygląd wieś otrzymała w XV i XVI w. – tworzą go kamienne, renesansowe domy z charakterystycznymi dla domów Lastova tarasami na froncie oraz oryginalnymi, walcowatymi kominami przy wąskich, stromych uliczkach. Zdobiony komin na domu Biza Antica z XVI w. jest prawdopodobnie najstarszym zachowanym kominem w Dalmacji. Do dziś zachowano tu malowniczy strój ludowy, który mieszkańcy ubierają w świąteczne dni. Nad miastem na wzgórzu znajdują się ruiny zburzonego w XVII w. weneckiego kasztelu, obok
którego Francuzi (1808–10) zbudowali twierdzę. Nad miastem jest również stacja meteorologiczna, z przepięknym widokiem. Po drugiej stronie stromo opadającego wzgórza jest płytka zatoka św. Michała z przystanią rybacką i portem (1 km od miasta), skąd odchodzą autobusy lokalne. W kawiarni naprzeciw portu można wypożyczyć rowery. Dalej droga prowadzi do Ubli oraz Lučici (piechotą ok. 20 min) – maleńkiej wioski, w której kilka domów i stara kaplica zdają się wyrastać z morza, a spienione fale niemal rozbijają się o ich mury. Jadąc z Lastova główną drogą w stronę Skrivena Luka, można skręcić na lewo na północny wschód i mniejszą ścieżką dojechać nad wybrzeże, przed którym leży Lastovski archipelag – skupisko ponad czterdziestu niezamieszkanych wysp (np. Kručica – najwyższa z wysp – 83 m n.p.m., Saplun z piaszczystymi plażami, przepiękna Stomorina, malownicze Sestrice czy Glavat z latarnią morską), a także wysepek i skał (np. Donji Školji). Jadąc dalej główną drogą, docieramy do Skrivenej Luki z niskim i
piaszczystym wybrzeżem. Tutaj jest też głęboka, rozległa zatoka – bezpieczna przystań podczas burzy i zachodnich wiatrów. Nad zatoką Skrivena Luka wybudowano w 1839 r. latarnię morska Struga, w której obecnie można wynająć apartament. Oprócz kilku późnośredniowiecznych kościółków (św. Marcina, św. Antoniego, ruiny romańskiego kościoła św. Jana) najstarszym zabytkiem jest obecny kościół parafialny św. Kosmy i Damiana (sv. Kuzme i Damijana) pochodzący z 1473 r., powiększany w XVI i XVII w. Przy wejściu do miasta zachował się kościół św. Błażeja (sv. Vlaha) wspominany już w XII w., na cmentarzu – kościół Matki Boskiej od Pól (Gospe poljske) z XIV w., a niedaleko miasta przedromański kościółek św. Łukasza (sv. Luke) z XII w. Jest tam cenna pieta, dzieło nieznanego weneckiego mistrza z 1545 r. Loggię naprzeciw kościoła wzniesiono w XV w. Stare domy wokół mają fantazyjne kominy. Nazwa wyspy pochodzi od dawnej nazwy miasta Stari Grad zwanego Faros – latarnia morska. W licznych zatokach znajdziemy porozrzucane dawne
domy patrycjuszy (Zastražišće, zatoka Mala Vira, Vela Stinira, zatoki Črnan, Gornja Prapatna, Smrska, Lučišće, Radočindol) oraz pozostałości osad z okresu iliryjskiego (na wzgórzu w pobliżu Zastražišće, w zatoce Mala Vira, Gornja Prapatna). Pierwszy ślad życia człowieka, pochodzący sprzed 3000 lat p.n.e., odkryto w jaskini Grapčeva Špilja, jest to jeden z najstarszych w Europie rysunek łodzi. Do IV w. p.n.e. wyspę zasiedlali Ilirowie, a następnie Grecy pochodzący z wyspy Pharos na Morzu Egejskim, którzy zbudowali obok dzisiejszego Starego Gradu niezależne miasto Pharos, posiadające własną armię i monety. W miejscu obecnego miasta Hvar powstało autonomiczne osiedle greckie – Dimos. W 219 r. p.n.e. wyspę zdobyli Rzymianie, którzy zajęli bardziej urodzajne tereny, spychając dotychczasowych mieszkańców na wschód i w głąb wyspy. Wówczas powstała większość dzisiejszych osad. Chorwaccy Neretwianie przybyli tu w VII w. n.e. i wtedy nastąpił rozwój kultury słowiańskiej. W XI w. wyspa przeszła w ręce królów
chorwacko-węgierskich i w 1147 r. powstało biskupstwo w Starim Gradzie (na przełomie XII i XIII w. zostało przeniesione do Hvaru), a w 1331 r. powstał pierwszy hvarski statut miejski. To właśnie Hvar uważany jest za miejsce narodzin demokratycznego ustroju w Dalmacji. Okresowe panowanie Wenecjan zmieniło się w ponad trzystuletnią okupację (1420–1797). W 1487 r. pod przewodnictwem Matula Ivanicia na szczycie najwyższego wzniesienia (626 m n.p.m.) zbudowano kaplicę św. Mikołaja (sv. Nikole), dając tym samym świadectwo jedności społeczności hvarskiej, a w 1510 r. doszło do buntu i powstania narodu hvarskiego przeciwko książętom, które trwało kilka lat (walka o równe prawa dla narodu). Jednakże porozumienie zostało podpisane dopiero w 1611 r. Wyspa była strategicznym portem dla żaglówek. Stąd eksportowano głównie ryby, a przywożono zboże. W latach 1797–1918 r. wyspa była w rękach monarchii austro-węgierskiej, z krótką przerwą na panowanie Napoleona (1813–1918), kiedy to miasto Hvar zostało stolicą
administracyjną obszaru obejmującego swym zasięgiem wyspy Hvar i Vis. Do 2. poł. XIX w. wyspa nie miała regularnych linii morskich łączących ją z lądem i okolicznymi wyspami. Dopiero w połowie XIX w. ruszyła pierwsza linia promowa (parostatek), która na początku XX w. zaczęła kursować regularnie. W czasie I i II wojny światowej wyspa była najpierw pod okupacją włoską, potem niemiecką. Na mocy traktatu w Rapallo (19 kwietnia 1921 r.) Hvar został włączony do Jugosławii, a w 1992 r. do Republiki Chorwackiej. Hvar swoją urodą od lat przyciąga gości z całego świata, relaksuje ich i uspokaja swoją bogatą przyrodą, a zachwyceni jej pięknem turyści często wracają. Mieszkańcy umilają czas przybyszom częstując ich domowymi winami, solonymi sardelami oraz świeżo pieczonym jagnięcym mięsem, doprawianym aromatycznymi ziołami. Pośród fioletowych pól lawendowych, miasteczek o historii sięgającej IV w. p.n.e. i przy akompaniamencie szumu fal ciepłego turkusowego morza zapominamy o troskach i trudach życia codziennego.
Produkowane jest tu m.in. czerwone wino Plavac i białe wino Bogdanuš. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Wyspa Vis Wyspa archipelagu środkowej Dalmacji rozciągająca się 90,3 km2 dzikiej, dziewiczej powierzchni, porośniętej głównie makiją i winnicami (najwyższy szczyt to Hum, 587 m n.p.m.). Dzięki położeniu – daleko od lądu i przemysłu – oraz temu, że udostępniono ją turystom zagranicznym dopiero w 1989 r., bez wątpienia jest najczystszym miejscem na Adriatyku. Lokalizacja zapewnia obfitość i różnorodność ryb w okolicznych wodach. Do dziś rybołówstwo jest jedną z najważniejszych gałęzi przemysłu Chorwacji (duża wytwórnia konserw rybnych w Komižy). Mieszkańcy (obecnie 4338 osób) zajmują się od wieków również produkcją win i uprawą owoców. Już na pocz. II w. p.n.e. pewien grecki historyk i geograf pisał, że nie ma lepszego wina od tego z Issy. Na wyspie nie ma wody pitnej oprócz kilku źródełek w okolicy Komižy, woda dostarczana jest z
wybudowanego wodociągu. Główne miasta wyspy to Komiža i Vis połączone drogą lądową i morską. Na południowym zachodzie leży mała wysepka Biševo, znana z Błękitnej Jaskini (Modrej špilji). Vis była zamieszkana już w czasach neolitu, o czym świadczą kamienne budowle gradine. W VI lub V w. p.n.e. Iliryjskie plemię Liburnów stworzyło tu swoje państewko, jednak już na pocz. IV w. p.n.e. syrakuzki tyran Dionizjusz I Starszy zdobył wyspę i założył kolonię Issa w miejscu dzisiejszego miasta Vis. Issa wkrótce stała się samodzielnym polis z własną monetą i utworzyła nowe kolonie – dzisiejsza Lumbarda, Trogir czy Stobreč. Niestety syn Dionizjusza I – Dionizjusz II Młodszy – doprowadził syrakuzką władzę do upadku i od 47 r. Vis przejęli Rzymianie. Antyczną Issę zburzono. W dalszej burzliwej historii wyspa przechodziła z rąk Bizancjum w ręce chorwackich króli, w 997 r. przetrwała ciężki najazd Wenecji, aby ostatecznie w roku 1420 wraz z całą Dalmacją znaleźć się we władzy Republiki Weneckiej. Powstały wówczas nowe miasta
zlokalizowane wewnątrz wyspy, co miało uchronić je przed piratami, m.in. Velo selo – ówczesna stolica wyspy. Pod koniec XV w., po ustaniu aktywności piratów, powstajwały na wybrzeżu duże osady Komiža i Luka sv. Jurja (dzisiejszy Vis). Administracyjnie wyspa przez wieki była związana z Hvarem tak mocno, że w Hvarskim Statucie nie ma różnicy między mieszkańcami obu wysp. W latach 1797–1805 wyspa przeszła pod panowanie Austrii, na krótko Francji (1811–14) i ponownie Austrii (1814–1918), która zbudowała na niej mocną bazę floty morskiej i kilka twierdz (dzisiaj ruiny). Dzięki temu zwyciężyła dużo silniejszą flotę włoską w walce 20 lipca 1866 r., uważanej za jedną z najważniejszych bitew morskich XIX w. Jednak po I wojnie światowej wyspa i tak przeszła w ręce Włochów (1918–20). Po oddaniu jej Jugosławii utworzono tutaj w 1944 r. główny sztab Josipa Broz-Tita, a po II wojnie światowej miasto było zamkniętą bazą wojskową. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

_ Źródło: Bezdroża _