Olsztyn

Olsztyn jest stolicą województwa warmińsko-mazurskiego, w którym znajduje się 16 jezior, w tym 14 powyżej 1 ha powierzchni.

Olsztyn – podstawowe informacje

Olsztyn leży na Warmii. W mieście znajduje się siedziba władz ziemskiego powiatu olsztyńskiego oraz kurii archidiecezji warmińskiej. W Olsztynie mieści się również siedziba luterańskiej diecezji mazurskiej. W Olsztynie znajdują się 23 osiedla mieszkaniowe. W mieście mieszka ok. 173 5000 mieszkańców, w tym 94 tysiące kobiet i 81 tysięcy mężczyzn. W Olsztynie znajduje się fabryka opon Michelin oraz siedziba Grupy Indykpol.

Olsztyn – położenie

Olsztyn leży w dolinie rzeki Łyny na pojezierzu olsztyńskim w paśmie moren czołowych, które powstały w wyniku ostatniego zlodowacenia. Do granicy z Rosją z Olsztyna jest 87 km, natomiast do Kaliningradu – 131 km. Lasy w Olsztynie zajmują 21, 2 proc. całkowitej powierzchni miasta. Na terenie Olsztyna można znaleźć dwa rezerwaty przyrody: Mszar oraz Redykajny, które są typowymi torfowiskami.

Olsztyn – etymologia

Nazwa „Olsztyn” pochodzi od niemieckiego „Allenstein” oznaczającego „Kamień nad Łysą”. Słowo „alna” jest nawiązaniem do pruskiego wyrazu „łania”, które stało się podstawą do utworzenia nazwy rzeki Łyna. Polacy na Osztyn mówili Holstyn lub Olstyn, jednak wymowa była zawsze taka sama - "Olsztyn".

Olsztyn – pomniki przyrody

W Olsztynie znajduje się 15 pomników przyrody:

• klon zwyczajny przy ul. 1 Maja;
• dąb szypułkowy przy ul. Radiowej;
• dąb szypułkowy i czerwony, buk pospolity i choina kanadyjska w parku podworskim w Pozortach;
• dęby szypułkowe i klony pospolite w alei drzew przy ulicy Tuwima;
• dęby i buki przy ulicy Tuwima;
• 10 pomników przyrody na terenie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego: dwa buki zwyczajne, głóg jednoszyjkowy, klon jawor, dwa dęby szypułkowe, topola białkowa, klon pospolity, jałowiec pospolity oraz 6-pienny jałowiec pospolity.

Olsztyn – historia

Pierwsza wzmianka o Olsztynie pochodzi z 1334 roku. W tym czasie wójt warmiński Henryk von Luter wybudował w górnym zakolu rzeki Łyny drewnianą strażnicę, w miejscu której Krzyżacy wybudowali murowany zamek. Zamek w Olsztynie stał się podstawą do założenia miasta.

Pierwszym sołtysem Olsztyna był Jan z Łajs. W latach 1516-1521 głównym administratorem dóbr kapituły warmińskiej był Mikołaj Kopernik. W trakcie II wojny światowej stacjonujące w Olsztynie wojska Armii Czerwonej podpaliły miasto. Spłonęło ponad 40 proc. zabudowań.

Olsztyn – jeziora

W Olsztynie znajduje się 16 jezior, które zajmują 725 ha, czyli 8,25 proc. całkowitej powierzchni miasta. Jezioro Ukiel (Krzywe) w Olsztynie jest największe. Poza nim, można wyróżnić:

• jezioro Kortowskie;
• jezioro Trackie;
• jezioro Skanda;
• jezioro Redykajny;
• jezioro Długie;
• jezioro Sukiel (Czarne);
• jezioro Tyrsko;
• jezioro Zgniłek;
• jezioro Siginek;
• jezioro Stary Dwór;
• jezioro Czarne;
• jezioro Żbik;
• jezioro Pereszkowo;
• jezioro Mummel;
• jezioro Modrzewiowe.

Olsztyn – zabytki i atrakcje

Najważniejsze zabytki w Olsztynie to:

• gotycki zamek kapituły warmińskiej;
• fragmenty murów miejskich z kapitułą wysoką;
• bazylika konkatedralna św. Jakuba;
• Stary Ratusz;
• Stare Miasto;
• Muzeum Warmii i Mazur;
• Kaplica Jerozolimska;
• pomnik Baby pruskiej z Barcian znajdujący się na dziedzińcu zamkowym.

Warto również zobaczyć drugie co do wielkości w Polsce Planetarium Astronomiczne w Olsztynie znajdujące się przy alei Marszałka J. Piłsudskiego. Z tarasu budynku można podziwiać panoramę miasta. Natomiast obserwatorium w Olsztynie jest zlokalizowane przy ulicy Żołnierskiej.

W sezonie letnim są również organizowane spływy kajakowe po rzece Łynie, które startują spod zamku olsztyńskiego.

Olsztyn – kiedy warto pojechać?

Olsztyn warto odwiedzić jesienią, ponieważ pięknie prezentują się jeziora na tle czerwono-pomarańczowych drzew. Z kolei w lipcu odbywają się Olsztyńskie Noce Bluesowe. Natomiast od czerwca do września można zobaczyć różne przedstawienia w ramach Olsztyńskiego Lata Artystycznego.

Olsztyn – lokalne potrawy

Lokalne smaki Olsztyna to przede wszystkim potrawy mączne (pierogi, kluski np. warmińskie dzyndzałki), a także mięsne. Warto również wspomnieć o serwowanych w restauracjach i barach rybach łowionych w lokalnych jeziorach. Do najczęściej podawanych gatunków należą: sandacze, węgorze, sieje i okonie.

W Olsztynie znajduje się również browar Kormoran, w którym warzone są różne gatunki piw: jasne, ciemne, smakowe, niepasteryzowane czy niefiltrowane.

Olsztyn – noclegi

• hotele – od 80 zł;
• hostele i schroniska młodzieżowe – od 25 zł;
• pokoje gościnne – od 25 zł;
• gospodarstwa agroturystyczne – od 100 zł.

Olsztyn – ciekawostki

Olsztyn jest członkiem Nowej Hanzy oraz Federacji Miast Kopernikowskich.