Wyspa Korčula. Tutaj urodził się Marco Polo

Korčula jest jedną z wysp środkowej Dalmacji. Ma 276 km˛ powierzchni. Oddalona jest zaledwie 1270 m od równoległego półwyspu Pelješac. Linia brzegowa to 182 km pięknych plaż i malowniczych zatoczek, a wokół wyspy znajduje się archipelag czterdziestu ośmiu małych wysepek.

Najwyższe szczyty to: Klupca (568 m n.p.m.), Grabovac (536 m n.p.m.) i Kom (510 m n.p.m.). Na łagodnych, słonecznych zboczach dojrzewają winogrona, z których produkowane są wyśmienite gatunki win: Grk, Pošip, Rukatac i czerwony Plavac – znane na całym świecie ze wspaniałego bukietu i pięknej barwy. Latem orzeźwiający wiatr maestral (mistral) łagodzi upały i stwarza idealne warunki do uprawiania żeglarstwa czy windsurfingu.

Na wapienno-dolomitowym podłożu bujnie rozwijają się setki śródziemnomorskich gatunków roślin. Ponad 60% powierzchni Korčuli porasta las (zaledwie 5% wyspy stanowią tereny kamieniste), który od początku był starannie pielęgnowany jako drogocenny surowiec (używany m.in. do budowy statków). W dzisiejszych czasach duże zagrożenie stanowią pożary, które sukcesywnie niszczą kolejne połacie lasów. W pożarze w połowie lat 90. XX w. spłonęła znaczna część lasów na wyspie. Większość roślinności to różne odmiany sosny (sosna aleppo, morska i czarna, pinia) oraz dzikie oliwki, cyprysy, migdałowce, świerki i wiecznie zielone dęby korkowe, winnice, sady owocowe i ogrody warzywne oraz różne gatunki pachnących intensywnie ziół (rozmaryn, ruta, lawenda, szałwia)
.

Ostatnio, w związku z rozwojem turystyki, nasadzono tu wiele gatunków roślin ozdobnych: palmy, oleandry, bugenwille, kaktusy (często agawy). Lasy licznie zamieszkuje ptactwo (słowiki, kosy, sowy uszate, jastrzębie, sokoły), różne gatunki żmij (wśród nich niejadowita i największa w Europie – osiągająca do 3 m długości, tzw. četveroprugi kravosas lub kravosica), jaszczurki, kuny, łasice i zające. Wyspa jest ostatnim w Europie miejscem występowania szakala (Canis aureus). Nieodłącznym elementem wybrzeża są mewy, niekiedy pojawiają się również przyjacielskie delfiny. Mieszkańcy (obecnie 17038 osób) hodują kozy, owce, świnie i osły, co niewątpliwie dodaje Korčuli swoistego uroku. Na wyspie nie ma wód powierzchniowych (rzek), jedyne źródło wody pitnej jest w Blato. Obsługuje ono okoliczne miejscowości, do pozostałej części wyspy woda doprowadzana jest z lądu z Małej Neretwy.

Pierwotną nazwę Korkyra Melaina czyli „Czarna wyspa” zawdzięcza dużej ilości porastających ją ciemnozielonych lasów. Podczas wykopalisk archeologicznych odkryto pierwsze ślady osadnictwa świadczące o bardzo rozwiniętej kulturze człowieka neolitu, żyjącego tu w III–II tysiącleciu p.n.e. Wyspę zasiedlili następnie Ilirowie. W VI w. p.n.e. powstała tu kolonia grecka Korkyra Melaina, założona przez Antenora – znanego z Iliady bohatera trojańskiego (o jego obecności tutaj świadczy łaciński napis na bramie miejskiej Korčuli). W roku 229 p.n.e. wyspę podbili Rzymianie., a po upadku Cesarstwa Rzymskiego wyspa dostała się pod panowanie Teodozjusza, króla wschodnich Gotów, następnie podlegała Bizancjum.

Od 800 r. wyspę zasiedlali Neretwańscy chorwaci, którzy nadali jej nazwę Krkar. W 1000 r. Wenecjanie zdobyli wyspę i władali nią do roku 1797 (z krótkimi przerwami, w których panował król chorwacki, chorwacko-węgierski, książę Zahumzjanów i władcy bośniaccy). W 1214 r. nadano statut autonomicznej wspólnoty wyspy i miasta Korčuli. Data 15 sierpnia 1571 r. to dzień wielkiego zwycięstwa Korčulan pod dowództwem księdza Antuna Rozanovicia nad armią turecką (ucieczka najemnego wojska weneckiego). Niestety epidemia dżumy, która wybuchła w 1529 r., zniszczyła życie na wyspie.

Po upadku Wenecji wyspa straciła pozycję strategiczną, co spowodowało masową emigrację stąd budowniczych statków i kamieniarzy. Korčula dostała się pod panowanie Francji (1805–13), a następnie Austrii. W 1871 r. w wyniku referendum przeszła w ręce chorwackie, powstawały wówczas Towarzystwa Kultury Chorwackiej. Od 1921 r. Korčula należała do Jugosławii. Lata 1921–41 to nie tylko okupacja włoska, ale też zniszczenia winnic spowodowane szalejącą zarazą, co pogłębiło kryzys gospodarczy i spowodowało emigrację ludności. Do dziś przemysł jest tu słabo rozwinięty – działa jedynie wytwórnia kredy i sprzętu elektrycznego oraz zakład konfekcyjny.

Obecnie Korčula to najbardziej zaludniona wyspa Dalmacji. Większość starych miast, z których każde pełniło inną funkcję (Čara – miejsce pielgrzymek czy Blato – producent owoców i warzyw), znajduje się w środku wyspy, skąd odchodzą drogi do malowniczych i tajemniczych zatok. Jedyne większe ośrodki na wybrzeżu to: zabytkowe miasto Korčula (przypominające Dubrownik) i pobliska Lumbarda z najpiękniejszymi plażami, a na drugim końcu wyspy Vela Luka – oaza zieleni, spokoju i ciszy. Wieczorami po kąpieli w ciepłym, przejrzystym morzu siedząc z lampką wina lub szklaneczką rakiji, można obejrzeć przedstawienia historycznych walk na miecze, noszą one nazwy: Moreška i Kumpanija, w czasie których tancerze w kolorowych strojach odkrywają przed nami historię wyspy. W większych miastach bez problemu można wypożyczyć samochód lub skuter (obowiązkowy kask), cena w sezonie: samochód – ok. 55 EUR za dobę, skuter – ok. 20 EUR za dobę.

_ Źródło: Bezdroża _