Xi'an - stąd pochodzi chiński islam

Jego powstanie datuje się na ok. 3100 lat temu, kiedy to miasto było stolicą kilkunastu dynastii, m.in. Qin, Tang czy Zhou. Xi’an, położone w środkowych Chinach w prowincji Shaanxi, to jedno z najważniejszych historycznie miast Państwa Środka. Znajdziemy tu wiele imponujących miejsc z wielowiekową historią, takich jak Terakotowa Armia czy mury miejskie. Dzięki Jedwabnemu Szlakowi, łączącemu Chiny z Cesarstwem Rzymskim, w kraju pojawił się islam. Dał on początek wyjątkowej mniejszości, liczącej obecnie miliony osób - Hui, czyli chińskim muzułmanom.

Jego powstanie datuje się na ok. 3100 lat temu, kiedy to miasto było stolicą kilkunastu dynastii, m.in. Qin, Tang czy Zhou. Xi’an, położone w środkowych Chinach w prowincji Shaanxi, to jedno z najważniejszych historycznie miast kraju. Znajdziemy tu wiele imponujących miejsc z wielowiekową historią, takich jak Terakotowa Armia czy mury miejskie. Dzięki Jedwabnemu Szlakowi, łączącemu Państwo Środka z Cesarstwem Rzymskim, w kraju pojawił się islam. Dał on początek wyjątkowej mniejszości, liczącej obecnie miliony osób - Hui, czyli chińskim muzułmanom. Warto poznać ich lepiej.

Od II w. p.n.e. Xi’an było początkiem starożytnego szlaku handlowego, liczącego 6400 km. Arabscy i perscy kupcy przewozili Jedwabnym Szlakiem cenne towary z Chin do antycznej Europy. Jednak poza dobrami materialnymi, rozwozili po świecie również swą religię i kulturę. To właśnie dzięki nim Chińczycy poznali Koran i Allaha. Dziś Hui (dosł. muzułmanin mieszkający w Chinach), o których informacje można znaleźć w źródłach pisanych z VII w., to jedna z 55 oficjalnie uznanych mniejszości na terenie Chińskiej Republiki Ludowej. Ich liczebność określa się na 10 mln osób, z czego w Xi’an żyje ich ok. 70 tys. Biorąc pod uwagę język, którym się posługują, oraz cechy kulturowe są oni podobni do Chińczyków Han - różni ich tylko wiara.

Chińscy muzułmanie *nie jedzą wieprzowiny, która jest jednym z głównych składników kuchni w tym kraju. Przestrzegając Koranu, nie piją alkoholu oraz nie palą tytoniu i opium. Jednak zgodnie z chińskim zwyczajem palą kadzidła, by oddać cześć swoim przodkom. Jednym z elementów odróżniających ich od arabskich wyznawców Allaha jest mało restrykcyjne przestrzeganie nakazu obrzezania chłopców. Zwyczaj ten nie jest powszechny na terenie Chin. W *Xi’an Hui zajmują tzw. dzielnicę muzułmańską - miejsce pulsujące energią, ze specyficznym charakterem. Łatwo się tu zagubić w plątaninie kolorowych ulic, straganów z jedzeniem, lokalnymi produktami, antykami i pamiątkami.

W dzielnicy jest ok. 10 meczetów. Jednym z nich jest najstarsza tego typu świątynia w całych Chinach - Wielki Meczet. Został wybudowany w 742 r. i jest jednym z największych w kraju. W odróżnieniu od większości muzułmańskich świątyń, znanych chociażby z Bliskiego Wschodu, jego architektura jest typowo chińska. Zdobi go dach z błyszczących dachówek, posągi feniksów oraz tak charakterystyczne dla Państwa Środka pagody. Nie znajdziemy tu minaretów czy kopuł. Elementy arabskie ograniczają się głównie do inskrypcji i delikatnych zdobień, głównie w Pawilonie Feniksa (nazywanym również Pawilonem Jedynego Boga). Meczet jest otwarty dla zwiedzających codziennie od 8:00 do 19:30. Nie będący muzułmanami nie mają jednak możliwości wchodzić do sali modlitw w Wieży Xingxin. Podczas chińskiej wielkiej rewolucji kulturalnej (1966-1976) mniejszości kulturowe i religijne były niszczone przez władze. W tym czasie chińska partia komunistyczna zburzyła ponad 29 tys. meczetów w całym kraju, spaliła tysiące kopii
Koranu i napiętnowała imamów. Sytuacja unormowała się dopiero po roku 1978.

Pisząc o Xi'an nie sposób nie wspomnieć o największej atrakcji miasta. Jest nią Terakotowa Armia, składająca się z ok. 7,5 tys. wojowników, koni i obsługi, która została odkryta w 1974 r. przez trzech rolników kopiących studnię. Znaleziony niedaleko Xi’an zabytek, liczący ponad 2 tys. 200 lat, od 1987 r. jest wpisany na listę UNESCO. Wypaleni z gliny gwardziści mieli strzec oddalonego o półtora kilometra grobowca pierwszego cesarza Chin - Qui Shi Huanga - i pomóc mu odzyskać władzę w życiu pozagrobowym. Każdy z żołnierzy ma inne rysy twarzy i mimikę, są wśród nich wysocy i niscy, grubi i chudzi, różniący się uzbrojeniem i detalami. Zostali oni przedstawieni tak, jak wyglądali w rzeczywistości. Figury były pomalowane, jednak po ich odkopaniu barwy stopniowo zanikły. Od 1979 r. funkcjonuje *Muzeum Armii Terakotowej *- w trzech pawilonach można podziwiać znaleziony 5 lat wcześniej skarb, uznawany za 8. cud świata. Wykonano także dwa zestawy doskonałych replik terakotowych żołnierzy, które
podróżują po świecie i są pokazywane na wystawach.

Nieco mniej znana, choć równie imponująca atrakcja Xi'an to mury miejskie. Fortyfikacje są jednymi z najstarszych i najlepiej zachowanych w Chinach. Ich konstrukcja rozpoczęła się w 194 r. p.n.e. i trwała 4 lata. Okalające miasto zabudowania mierzyły wówczas niemalże 14 km, a ich grubość wynosiła od 12 do 16 m. Do naszych czasów zachowały się mury wybudowane za czasów dynastii Ming w 1370 r. Są wysokie na 12 metrów, a w najszerszym miejscu u podstawy osiągają 18 metrów. Do Xi’an można było się dostać jedną z 12 bram - po trzy na każdą stronę świata. Na każdym z czterech narożników muru usytuowane były wieże obronne.

W czasach starożytnych miasto było znane jako Chang’an, która to nazwa była dwukrotnie zmieniana na Xi’an, ostatni raz podczas panowania dynastii Ming. Zalicza się je do Czterech Wielkich Antycznych Stolic Chin, wraz z Pekinem, Nankin i Luoyang. Miasto jest również drugim najstarszym nieprzerwanie zamieszkałym w całej Azji Wschodniej. Obecnie to jeden z największych ośrodków turystycznych kraju. Poza wspomnianymi już miejscami godne zobaczenia są także Wieża Bębna i Wieża Dzwonu z czasów dynastii Ming, będące wizytówką miasta oraz dwie buddyjskie pagody wzniesione za czasów dynastii Tang: Wielka Pagoda Dzikich Gęsi i Mała Pagoda Dzikich Gęsi. Całości dopełniają liczne świątynie, grobowce, pagody czy parki. Współczesne Xi'an związane jest z rozwiniętym przemysłem, m.in. nowych technologii, ceramicznym czy elektronicznym. Zamieszkuje je obecnie ok. 6,5 mln osób.