Zagadkowe budowle w sercu polskiego miasta. Prawdopodobnie są starsze, niż sądzono
Historia ośmiu budowli, znajdujących się w samym sercu jednego z miast na zachodzie Polski, do dziś nie jest jasna. Niezwykłe zdobienia oraz zagadkowa nazwa wzbudzają ciekawość zarówno turystów, jak i niektórych mieszkańców.
Legnica to nieduże miasto z niezwykle ciekawą i bogatą historią. Znajduje się w województwie dolnośląskim, na Równinie Legnickiej. Jest malowniczo otoczone dwiema rzekami – Kaczawą i Czarną Wodą.
Na terenie Legnicy na turystów czekają liczne zabytki, w tym chyba najbardziej znane Kamienice Śledziowe, nazywane także Śledziówkami. Jest to zespół ośmiu trzykondygnacyjnych kamienic zlokalizowany w samym centrum miasta, tuż przy Starym Ratuszu. Sprawdźmy, dlaczego Kamienice Śledziowe wzbudzają taki zachwyt w turystach i czemu zawdzięczają swoją, jakby nie było, dość niecodzienną nazwę!
Kamienice Śledziowe i ich historia w dużym skrócie
Kamienice Śledziowe są jednym z najbardziej znanych zabytków Legnicy. Mieszczą się na rynku głównym w miasteczku i stanowią zespół renesansowych i klasycystycznych kamienic, których początki są przez historyków datowane na XVI w. Pierwsza wzmianka o nich pojawia się w źródłach z 1574 r., co daje pewność, że w II połowie XVI w. kamieniczki już istniały.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Sztuka podróżowania - DS7
Według niektórych badaczy, historia legnickich kamieniczek jest znacznie dłuższa – wiele bowiem wskazuje, że sięga jeszcze czasów średniowiecznych. Dzisiejsze renesansowe kamieniczki miały powstać na fundamentach starej gotyckiej zabudowy Legnicy, która istniała kilka wieków wcześniej. Pozostałości po średniowiecznych budynkach można zaobserwować na niższych kondygnacjach budowli.
Kamienice Śledziowe nie są jednorodne pod względem architektonicznym. Dwie z nich posiadają renesansowy charakter, a cztery odrestaurowano na przełomie XVIII i XIX w. już w stylu klasycystycznym. Dwie środkowe kamieniczki posiadają natomiast na swoich fasadach coś zupełnie wyjątkowego, co przyciąga wzrok przechodniów, a także wzbudza sporą ciekawość u historyków i znawców sztuki.
Adobe Stock Co wyjątkowego kryją centralne Kamienice Śledziowe?
Kamienice Śledziowe zachwycają nie tylko swoją charakterystyczną i unikalną architekturą, której oryginalność jest efektem licznych przebudów i modyfikacji, jakim ich fasady były poddawane z biegiem lat. Tym, na co warto zwrócić szczególną uwagę, jest przede wszystkim sgraffito z wizerunkami książęcych herbów, które zdobią dwie środkowe kamienice. Sgraffito to technika, w której co najmniej dwie warstwy tynku nakłada się na ścianę. Następnie warstwę wierzchnią, gdy jest jeszcze świeża, zeskrobuje się, aby odsłonić kolor warstwy poniżej.
W centralnym punkcie jednej ze środkowych kamienic znajduje się medalion z tarczą herbową księstwa legnicko-brzeskiego, z motywem orła piastowskiego i szachownicy. Tarcza jest zwieńczona klejnotem, a po obu stronach herbu znajdują się kolejne dwa medaliony. Pierwszy z nich przedstawia uzbrojonego mężczyznę z profilu, a drugi profil kobietę w czepcu - także z profilu.
Czytaj także: Miejsca, które każdy Polak powinien odwiedzić choć raz
Nie wiadomo, kogo przedstawiają te wizerunki – być może jest to para książąt piastowskich: Henryka IX i Zofii Hohenzollern. Najwięcej wątpliwości budzi jednak nie tyle sama tożsamość postaci, lecz fakt, dlaczego wizerunki książąt znalazły się na budynkach należących do mieszczan? Najbardziej prawdopodobna wydaje się więc wersja, że są to po prostu postaci fikcyjne, które symbolicznie umieszczono na fasadzie kamienicy.
Na kamieniczce tuż obok umieszczone są natomiast kolejne trzy medaliony. W centralnym punkcie znajduje się tarcza herbowa księstwa legnicko-brzeskiego, tym razem już pozbawiona dodatkowych zdobień. Na lewo od niej znajduje się tarcza księstwa legnickiego z orłem piastowskim, a na prawo tarcza herbowa z szachownicą – motywem księstwa brzeskiego. Tym razem symbolika sgraffio jest oczywista, gdyż odnosi się po prostu do heraldyki.
Czytaj także: Legnica - przerażający poradziecki szpital
Skąd wzięła się nazwa Kamieniczek Śledziowych?
Najwięcej ciekawości wzbudza jednak nie tyle sama historia Kamieniczek Śledziowych i kontrowersje naukowe wokół zdobiących je sgraffio, lecz sama nazwa tych budowli. Trzeba bowiem przyznać, że w dzisiejszych czasach może ona wzbudzać rozbawienie.
Otóż wyjaśnienie nazwy Śledziówek jest dość proste i oczywiste – pochodzi ona od kramów kupców i handlarzy śledziowych, które w średniowieczu prawdopodobnie znajdowały się właśnie w tym miejscu. Także i sama nazwa potwierdza więc znacznie dłuższą, niż ta odnotowana w oficjalnych źródłach, historię słynnych legnickich Kamienic Śledziowych.