Kazimierz Dolny. Idealne miasteczko na weekend w Polsce

Kazimierz Dolny jest niewielkim miasteczkiem liczącym ok. 2500 mieszkańców. Zachwyca zabytkową starówką i nadwiślańskimi krajobrazami. Nic więc dziwnego, że przybywają tu zarówno miłośnicy zwiedzania, jak i wypoczynku na łonie natury.

Chcąc skorzystać z jak największej liczby atrakcji, warto wybrać się tutaj latem. Trzeba jednak pamiętać, że wtedy miasto jest oblegane przez turystów, a spokojne zwiedzanie i rozkoszowanie się klimatem mogą być utrudnione, więc czasem lepiej przyjechać tu poza sezonem.

Kazimierz Dolny leży w powiecie puławskim w województwie lubelskim. Dzieli go ok. 150 km od Warszawy, 25 km od Nałęczowa oraz 15 km od Puław. Najłatwiej tu dotrzeć własnym samochodem lub lokalnym busem.

Kazimierz Dolny to miasto o bogatej historii. Jego początki sięgają XI w., kiedy istniała tu osada zwana "Wietrzną Górą". W 1181 r. została ona przekazana, przez księcia Kazimierza II Sprawiedliwego, norbertankom, które na cześć darczyńcy nazwały ją "Kazimierzem". Chcąc odróżnić go od podkrakowskiego Kazimierza (obecnie części Krakowa), dodano później określenie "dolny".

Kazimierz Dolny otrzymał prawa miejskie w XIV w. i stale się rozwijał m.in. dzięki polskim królom – Kazimierzowi III Wielkiemu i Władysławowi II Jagielle, magnackiemu rodowi Firlejów oraz zakonowi franciszkanów.

Wojny polsko-szwedzkie w XVII w. i późniejsza zaraza przyczyniły się do upadku miasta. W 1831 r. rozegrała się tu jedna z bitew podczas powstania listopadowego, a w 1869 r. Kazimierz Dolny utracił prawa miejskie i odzyskał je dopiero w 1927 r. Miasto ucierpiało również w wyniku II wojny światowej. Udało się jednak odbudować część historycznej zabudowy ku uciesze mieszkańców i turystów.

Klimatyczne miasteczko najlepiej zwiedzać podczas długiego spaceru. Można go zacząć od serca Kazimierza Dolnego, czyli niewielkiego rynku otoczonego kamienicami, w którego centrum stoi studnia. Szczególną uwagę przykuwają XVII-wieczne renesansowe kamienice Przybyłów z ozdobnymi elewacjami, attykami i podcieniami.

Nieopodal rynku wznosi się kościół farny św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja. Warto wejść do środka i zobaczyć zabytkowe organy, chrzcielnicę, ołtarz i ambonę. Niedaleko znajdują się ruiny zamku, które udostępniono do zwiedzania. Z pobliskiej wieży (baszty) można natomiast podziwiać jedne z najlepszych widoków na rzekę i miasto.

Innym miejscem oferującym piękną panoramę jest wzgórze Trzech Krzyży, z którego widać niemalże całe miasteczko i dolinę Wisły. Podobnie jak do zamkowych ruin, tak też i tu, obowiązują bilety wstępu.

Warto zobaczyć również XVII-wieczną kamienicę Celejowską, w której mieści się jeden z oddziałów Muzeum Nadwiślańskiego. Wzniesiona z kamienia wapiennego budowla to cenny zabytek epoki manieryzmu w Polsce.

Będąc w Kazimierzu Dolnym, nie można pominąć Małego Rynku – centrum dawnej dzielnicy żydowskiej. W pobliżu znajdują się także: jatki drewniane, kościół św. Anny i św. Ducha oraz dawny szpital dla ubogich.

Do innych obiektów wartych zobaczenia należą: kościół Zwiastowania NMP z klasztorem reformatów, kapliczka z Chrystusem Frasobliwym, synagoga, pozostałości po kirkucie (dawnym cmentarzu żydowskim), zabytkowe spichlerze, domy z XVIII i XIX w.

Na koniec spaceru należy również odkryć przyrodnicze walory Kazimierza Dolnego i okolic. Obcować z naturą można, np. w krainie lessowych wąwozów oraz nad bulwarami nad Wisłą.

Kazimierz Dolny od wieków przyciągał malarzy, którzy szukali tutaj inspiracji. Do dziś znajdują się tu warte odwiedzenia prywatne galerie sztuki.

Nie tylko mistrzowie pędzla, ale też pisarze zachwycali się miastem. Mieszkała tu nawet Maria Kuncewiczowa, polska pisarka i autorka lektury "Cudzoziemka" uznanej za jedną z najwybitniejszych powieści psychologicznych dwudziestolecia międzywojennego. To właśnie ona stwierdziła: "mało bym wiedziała o życiu, gdyby nie Kazimierz". Co ciekawe, pierwotnie miasteczko ponoć nie przypadło jej do gustu, ale później zmieniła o nim zdanie i wróciła do niego po powrocie z emigracji. Obecnie w jej dawnym domu mieści się jeden z oddziałów Muzeum Nadwiślańskiego.

Kazimierz Dolny pojawił się również w wielu filmach i serialach jak, np.: "Podróż za jeden uśmiech", "Dwa księżyce" czy "M jak miłość".

Podczas wizyty w urokliwym miasteczku warto skosztować lokalnych potraw. Jedną z najsmaczniejszych przekąsek, będącą zarazem symbolem miasta, jest kazimierski kogut maślany. Można go kupić m.in. w piekarni Sarzyńskich o ponad 100-letniej tradycji.

Z miejscowym przysmakiem wiąże się ciekawa legenda. Według niej, w dawnych czasach, w wąwozie pod miastem, osiedlił się diabeł, który zjadał drób. Wkrótce został tylko jeden stary i mądry kogut. Postanowił on za wszelką cenę ocalić swoje życie. Schował się więc w kryjówce. Gdy diabeł był na polowaniu, zakonnicy pokropili święconą wodą jego norę. Czart nie mógł tego znieść i uciekł z miasta. Dumny kogut wyszedł zaś z kryjówki i odtąd bezpiecznie spacerował po kazimierskim rynku. To właśnie na jego cześć zaczęto wypiekać koguciki z drożdżowego ciasta.

Będąc w Kazimierzu Dolnym, warto poznać też ciekawe miejsca w jego pobliżu. Należą do nich m.in.:

- rodzinny park Magiczne Ogrody w Trzciankach,

- renesansowy zamek w Janowcu (można dostać się tu m.in. dzięki przeprawie promowej),

- zespół pałacowo-parkowy rodziny Zamoyskich w Kozłówce (kręcono tu m.in. sceny filmu "Chopin. Pragnienie miłości"),

- uzdrowisko w Nałęczowie,

- park i pałac Czartoryskich w Puławach.