Najciekawsze muzea PRL-u w Polsce. Gdzie ich szukać?

Niedobory asortymentu w sklepach, komunistyczna władza kontrolująca obywateli, lęk o przyszłość i momenty zwątpienia, czy jeszcze kiedykolwiek ojczyzna będzie w pełni niepodległa – z tymi i innymi problemami zmagały się kolejne pokolenia rodaków. Jednak PRL to również czasy czarnego humoru i dużej zaradności, co pomagało przetrwać w starciu z licznymi absurdami.

– Czasami starsi turyści mówią wprost, że nie tęsknią za tymi czasami. Ja odpowiadam, że to trudna historia. Jednak niektórzy tęsknią. Zastanawiam się, jakie są tego powody i po rozmowie z nimi najczęściej okazuje się, że tęsknią po prostu za swoją młodością, bo jaka była, to była, ale byli w sile wieku – mówił nam Tomasz Pakuła, założyciel Roztoczańskiego Muzeum PRL-u w Zamościu.

Roztoczańskie Muzeum PRL-u to wyjątkowy obiekt na mapie Zamościa, który został otworzony w 2020 roku. W ośmiu gabinetach znajduje się około 2,5 tys. przedmiotów i co ciekawe, żaden z nich podobno się nie powtarza. Liczba rozmaitych pamiątek przyprawia o zawrót głowy. Meble, mydła, proszki, czepki basenowe, zabawki, stare banknoty, kasety wideo z filmami dla dorosłych, płyty winylowe, butelki po alkoholu i opakowania po słodyczach to zaledwie namiastka tego, co można tam zobaczyć.

Turyści zajrzą do bogato wyposażonej kuchni, łazienki, pokoju dziecięcego, sypialni, sali kinowej, sklepu, a nawet na posterunek milicji obywatelskiej czy do gabinetu pierwszego sekretarza. Nie ma mowy o bezmyślnym chodzeniu i długim zastanawianiu się, do czego służyły zgromadzone tam rzeczy, albowiem po wystawie "oprowadza" nagrany głos lektora Tomasza Knapika. Dzięki temu zdecydowanie łatwiej zrozumieć znaczenie poszczególnych obiektów w życiu ówczesnych obywateli.

Słodkim dodatkiem wizyty w miejscu – które u jednych czasem wywołuje radosne, a u innych smutne wspomnienia – jest degustacja oranżady serwowanej w szklanej butelce z korkiem, mającej przypominać te z dawnych lat. Przy sklepowej ladzie warto też rzucić okiem na popularne wówczas gumy Donald słynące z zawartych w nich historyjek obrazkowych.

Przed opuszczeniem drewnianej chaty – siedziby muzeum, można zaznaczyć na starej, bardzo dokładnej mapie skąd przyjechaliśmy. Osoby, które z kolei chciałyby wesprzeć muzeum przedmiotami z domowej kolekcji, mogą skontaktować się z jego właścicielami i ustalić, czy jest akurat na nie zapotrzebowanie.

Na uwagę zasługuje również Muzeum Sentymentów w Kowarach, niedaleko Karpacza. Od 2018 roku mieści się ono na terenie dawnej fabryki dywanów i promuje jako: "dolnośląskie centrum miłych wspomnień z minionych lat", gdzie może podobno zakręcić się łezka w oku.

Na ponad 450 m kw. przygotowano następujące pokoje tematyczne: pokój dziadków, kuchnia babci, salon rodziców, pokój dziecięco-młodzieżowy, ciemnia fotograficzna, laboratorium fabryki dywanów, pokój prezesa i sekretariat, galeria makatek dywanowych, sklep z pamiątkami, gabinet lekarski, pokój tylko dla dorosłych oraz łazienka z tamtej epoki.

Plakaty dawnych idoli, bardzo popularne kryształy, trudne do zdobycia sprzęty RTV i AGD, oryginalna trybuna, z której przemawiał Edward Gierek, to jedne z licznych eksponatów, jakie czekają na turystów w różnym wieku.

Przenosiny kilka dekad wstecz są możliwe także w Muzeum PRL-u w Rudzie Śląskiej. Na tym terenie funkcjonowało dawniej Państwowe Gospodarstwo Rolne, a w 21. rocznicę pierwszych demokratycznych wyborów w Polsce – 4 czerwca 2010 roku – otworzono muzeum. Jego głównym celem jest pogłębianie świadomości historycznej odwiedzających.

Na turystów czekają tam tematyczne wystawy, które czasem się zmieniają. Sklepik przyzakładowy ze sprzedawanym octem, mieszkanie z meblościanką, gabinet I sekretarza czy izba propagandy PRL-u robią wrażenie. Nie można też pominąć zabytkowych pojazdów oraz zdemontowanych pomników.