Najpiękniejsze opactwa cystersów w Polsce. Przepych to mało powiedziane

Zakon cystersów został założony pod koniec XI wieku we Francji. Mnisi od początku zajmowali się działalnością rolniczą, budowlaną, gospodarczą czy naukową. Pierwsze klasztory cysterskie na ziemiach polskich powstały w XII wieku. I choć nie wszystkie przetrwały do naszych czasów, to nadal mamy co podziwiać.

W większości z nich nie zobaczymy już zakonników, ale istnieją pewne wyjątki. Po małych poszukiwaniach uda się jeszcze poznać nielicznych ojców cystersów zamieszkujących polskie klasztory.

Spotkamy ich m.in. w Gdańsku Oliwie. Ale to na Dolnym Śląsku znajdziemy najpiękniejsze cysterskie zespoły klasztorne – zarówno te zabytkowe, jak i stale użytkowane. Które szczególnie warto zobaczyć?

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

16 sierpnia 1163 roku do Polski przybyli pierwsi cystersi z Pforty nad Saalą w Turyngii. Ich nową przystanią stał się Lubiąż, do którego zakonników sprowadził książę śląski Bolesław I Wysoki. Klasztor stale się rozwijał, a na jego terenie powstawało coraz więcej ważnych obiektów, np. kościół Najświętszej Marii Panny, pałac opatów, browar, piekarnia, szpital i wiele innych. Dobre czasy dla zakonników przerwały liczne wojny.

Czytaj więcej: Jedno z najbardziej tajemniczych miejsc w Polsce. Pełne mrocznych atrakcji

Po 650 latach funkcjonowania klasztor przestał istnieć. Jeszcze później uległ grabieżom i wydawało się, że już nic go nie uratuje. Dzięki powołaniu Fundacji Lubiąż udało się jednak przeprowadzić remont zabytkowego kompleksu, którego można zwiedzać do dziś. Co ciekawe, ta architektoniczna perełka to największe opactwo pocysterskie na świecie.

Na turystów czekają m.in. jadalnia opata, sala książęca, kościół NMP, refektarz letni. Normalny bilet wstępu kosztuje 25 zł, a ulgowy 20 zł (płatność tylko gotówką). Zwiedzanie odbywa się w grupach wpuszczanych co godzinę. Jak czytamy na oficjalnej stronie internetowej opactwa, robienie zdjęć jest dodatkowo płatne – 5 zł. 

Miłośnicy sztuki sakralnej powinni także odwiedzić opactwo pocysterskie w Krzeszowie. Na jego terenie znajdziemy m.in. przepiękną Bazylikę Mniejszą pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, klasztor sióstr benedyktynek, kościół bracki pw. św. Józefa, dom opata, kalwarię z kaplicami, cmentarz i mauzoleum oraz inne obiekty. Przepych na każdym kroku gwarantowany, co trochę kłóci się z ideą Kościoła zachęcającego do odrzucenia wartości materialnych na rzecz duchowych.

Dużych emocji dostarcza nocne zwiedzanie tajemniczych zakamarków świątyni. Strychy i klasztorne podziemia czekają na prawdziwych śmiałków niebojących się ciemności i mrocznych historii. Terminy, w których można skorzystać z nietypowej atrakcji za 35 zł lub 45 zł, są na bieżąco aktualizowane na stronie internetowej opactwa.

Czytaj więcej: Zatopione miasto i przeklęta kamienica. Tego nie wiedziałeś o popularnym regionie Polski

Można też oczywiście wybrać zwiedzanie kompleksu w ciągu dnia. Ceny biletów wstępu zależą od danej oferty różniącej się długością trasy oraz od wieku turysty. Kształtują się w granicach 15-28 zł (trasa podstawowa) lub 25-38 zł (trasa rozszerzona) za osobę.

Opactwo cystersów w Henrykowie

Nie można również pominąć opactwa cystersów w Henrykowie. To właśnie stąd pochodzi słynna Księga Henrykowska zawierająca opis dziejów założenia, uposażenia oraz posiadłości należących do klasztoru. Co ważne, w zapiskach z 1270 roku można odnaleźć prawdopodobnie najstarsze zapisane zdanie w języku staropolskim, czyli "Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai" (Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj - Daj, niech ja pomielę, a ty odpoczywaj). W Henrykowie przechowuje się kopię dzieła, oryginał znajduje się zaś w Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu.

Po burzliwych latach budynki klasztorne wróciły do cystersów, których można spotkać w nich do dzisiaj. Rąbka tajemnicy na temat sekretnych pomieszczeń i życia codziennego zakonników uchylają przewodnicy podczas oprowadzania turystów. Bilet normalny kosztuje 22 zł, a ulgowy 17 zł. Jest co podziwiać.