Turyści omijają ten kraj. Wojsko przy granicach budzi niepokój

Polacy, którzy pokochali albańskie wybrzeże i podróżują na nie swoimi samochodami, coraz częściej wybierają drogę przez Kosowo. W social mediach pojawia się coraz więcej pytań dotyczących możliwości przejazdu przez ten kraj. Ze względu na doskonałą jakość dróg, warto wybrać taką opcję. Jedyne warunki, jakie trzeba spełnić, żeby przekroczyć kosowską granicę, to posiadanie paszportu lub dowodu biometrycznego oraz wykupienie dodatkowego ubezpieczenia na granicy (koszt ok. 15 euro za samochód osobowy). Ułatwieniem na pewno będzie to, że obowiązującą walutą jest euro.

Ze względu na obecność międzynarodowych żołnierzy KFOR (Kosovo Force) można wyciągnąć błędne wnioski, że kraj jest w stanie wojny. Nic bardziej mylnego. Fakt, że siły NATO są obecne na Bałkanach, jest powszechnie znany.

Kosowo jest miejscem dla wszystkich kochających zdobywanie bałkańskich szczytów. Dwa najważniejsze obszary to góry Szar (południowy wschód kraju) oraz góry Przeklęte (zachodnia część państwa). Znajdują się na ich terenie transgraniczne szlaki, ale również zaplecze noclegowo-gastronomiczne.

Miejscowość Brezowica jest jednym z bardziej znanych ośrodków narciarskich w regionie. Jednak możliwość trekkingu czy hikingu to niejedyne atrakcje. W okolicach przełęczy Rugova można skorzystać z ZIP Line, a także pójść via ferrata.

Prisztina stanowi osobny wszechświat – jest to miejsce tętniące życiem, gdzie kosmopolityczny rys łączy się z bałkańskim żywiołem. Jest to miasto z niewielką liczbą zabytków, ale wręcz legendarnym życiem kawiarnianym i nocnym.

W stolicy Kosowa zawsze coś się dzieje. Warto zobaczyć dzielnicę, gdzie zachowały się pozostałości osmańskiej architektury, a o dawnych zwyczajach posłuchamy w muzeum etnograficznym. Muzeum Historyczne oferuje zarówno podróż przez najdawniejsze epoki, jak również ekspozycję dotyczącą trudnej, najnowszej historii.

Jednym z najważniejszych zabytków na terenie Kosowa są kompleksy monasterowe serbskiej cerkwi prawosławnej. Również wokół nich toczy się polityczny konflikt, ale są na szczęście dostępne dla zwiedzających. W Peji, Decanach, Graczanicy czy Prizrenie odnajdziemy przepięknie ozdobione świetnie odrestaurowanymi freskami świątynie, które są wspomnieniem panowania na tych ziemiach Królestwa Serbów pod wodzą dynastii Nemaniczów.

Mimo wspomnianych przeze mnie wcześniej politycznych niesnasek są doskonałym przykładem różnorodności etnicznej i historycznej Kosowa.

W Kosowie znajdziemy rozbudowane zaplecze gastronomiczne – króluje kuchnia bałkańska z grillem na czele. Z ryb najpopularniejszy jest pstrąg, z którego znany jest zwłaszcza Istog oraz górskie rejony.

Jedną z najbardziej charakterystycznych potraw jest flija, czyli rodzaj "placka" z przekładanych jogurtem cieniutkich naleśników. Najpopularniejszym mięsem jest cielęcina, w rejonach górskich również jagnięcina, a w enklawach serbskich wieprzowina.

Kosowo jest krajem, gdzie w bardziej widoczny sposób niż w Albanii dominuje islam. Jednak nadal możemy mówić o tolerancji i luzie religijnym. Na ulicach spotkać można panie z zasłoniętymi włosami, ale w większości są to modnie ubrane dziewczyny i kobiety, które nie wstydzą się być, w zależności od sytuacji, eleganckimi lub seksownymi.

Kobiety, mimo typowego dla Bałkanów patriarchalnego układu sił, są wyemancypowane, obecne w życiu publicznym. Przykład z resztą jest najwyżej – Kosowo ma prezydentkę Vjosę Osmani. Dodam, że jest to druga już w historii kraju kobieta na tym stanowisku.

Turyści przebywający w Albanii wybierają bardzo często opcję jednodniowej wycieczki do Prizrenu, który znajduje się ok. trzech godzin drogi od popularnego kurortu Durres, znajdującego się na wybrzeżu. Wycieczki fakultatywne właśnie tam stają się z roku na rok coraz popularniejsze, bo hasło "Kosowo" kusi.

Wyobrażenia turystów są różne, ale zwykle koncentrują się na wizji biednego kraju, w którym jeszcze będzie można dostrzec piętno wojny. Wracają oczarowani, z całkowicie odmiennym wizerunkiem miejsca.

Prizren jest z resztą miastem, które można nazwać "magicznym" – oprócz ciekawej historii, zabytków, unikatowej architektury posiada niezwykły i romantyczny klimat. Na pewno wpływ na to ma różnorodność kulturowa i etniczna, która zawsze charakteryzowała tę miejscowość.

Kosowo, na pewno zasługuje na większe zainteresowanie i przede wszystkim "odczarowanie". Warto potraktować je nie tylko jako kraj tranzytowy, ale zatrzymać się na dłużej.

Autor: Izabela Nowek, Moja Albania

Sytuacja polityczna Republiki Kosowa jest złożona. Państwo ogłosiło niepodległość 17 lutego 2008 r. Kraj ten jest uznawany przez 98 państw na świecie, w tym 22 z 27 krajów Unii Europejskiej i 27 z 31 państw NATO (stan na koniec 2023 r.). Niepodległość jest natomiast nieuznawana przez ONZ. Władze Serbii, które uważają Kosowo za swoje terytorium i są w tej kwestii popierane przez część państw. Stosują nazwę Prowincja Autonomiczna Kosowo i Metochia. Kosowo leży na południowy zachód od terytorium Republiki Serbii i graniczy z Czarnogórą na północnym zachodzie, Macedonią Północną na południu i Albanią na południowym zachodzie.