historia

Szacuje się, że w Europie jest ok. siedmiu tysięcy kamiennych krzyży. Zupełnie niepozorne i niezgrabne, na wpół zatopione w ziemi, ręcznie ciosane w granicie lub piaskowcu wpisują się w krajobraz przy drogach i na obrzeżach lasów. W Polsce naliczono ich 600, głównie na Dolnym Śląsku. Niewielu pamięta ich genezę. Każdy z nich ma swoją historię, za którą zwykle kryło się morderstwo.

Przygraniczne miasteczko w Złotych Górach nosiło różne nazwy. W pierwotnej odsłonie, jako założona w XIII w. osada górnicza, zwało się Cukmantl, naprzemiennie z Zuckmantel. Nazwa wzięła się ponoć od niemieckiego "zucke den Mantel" czyli "wyrwanego płaszcza".

1 sierpnia o godzinie 17 Warszawa odda hołd młodzieży, która 79 lat temu stanęła do walki, rozpoczynając Powstanie Warszawskie. Stołeczny ratusz poinformował, że na 60 sekund zostaną uruchomione syreny alarmowe, by uczcić ten szczególny moment w historii Polski.

Burzliwe czasy zawsze rodziły okazje dla krętaczy, którzy w łatwy sposób chcieli dorobić się fortuny. Historia Gregora MacGregora i wymyślonego przez niego fikcyjnego państwa Poyais to opowieść pełna zaskakujących zwrotów akcji, brawury oraz dużej dawki szczęścia. Wszystko, by stworzyć jeden z najbardziej bezczelnych przekrętów w dziejach świata.

Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie stworzyło autorski projekt "Piast Superstars", w ramach którego powstają piosenki i teledyski opowiadające o postaciach, datach i wydarzeniach epoki wczesnopiastowskiej. Do współpracy zapraszają znanych wykonawców. Właśnie wyszedł trzeci teledysk i momentalnie stał się hitem w sieci.

Temat Bursztynowej Komnaty wraca jak bumerang. Swego czasu pewien duet twierdził, że odnalazł tajemnicze miejsce. Czy rzeczywiście mężczyźni byli o włos od odkrycia skarbu?

Pracownicy Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Warszawie (MPWiK) dokonali wyjątkowego odkrycia. Natrafili na dwie kamienne tablice wmurowane w ścianę kanału pod stołeczną ul. Jagiellońską.

Większość z nas wychowuje się w społeczeństwach, które wyrosły na patriarchalnych zasadach. Jednak na odległych terenach południowych Chin do dziś żyje grupa etniczna, która swoje funkcjonowanie opiera na matriarchacie. W jej języku nie ma słów oznaczających morderstwo, wojnę lub gwałt.

Elektryczność i łazienka w mieszkaniu w dwudziestoleciu międzywojennym dla wielu Polaków były synonimem luksusu. Ale nie wszędzie tak było. Szczególnie jedno polskie miasto wyróżniało się pod względem nowoczesności. Przyjazd tu miał dla niektórych "posmak wyjazdu za granicę" – na Zachód.

Upadek Konstantynopola i narodziny najsłynniejszej carycy. Kompromitująca klęska rosyjskiej floty oraz początek bitwy, która zadecydowała o losach II wojny światowej. A na dodatek ostatnia zmiana granic Polski. Co łączy te na pozór odległe od siebie wydarzenia? Wszystkie miały miejsce w maju.

Produkowali je mnisi, popijała szlachta. Kościół używa go do dziś w liturgii. Na przestrzeni stuleci wino wyparło nawet piwo i stało się ulubionym trunkiem Polaków, zwłaszcza najbogatszych. Jak trafiło nad Wisłę?

Archeolodzy niedawno odkryli bardzo niezwykłą konstrukcję w podziemiach starożytnej rosyjskiej fortecy Naryn-Kala. Jak dotąd istnieją tylko spekulacje na temat jego celu i pochodzenia. Jednak może to być jeden z najstarszych kościołów na świecie! Jaki jest sekret fortecy, która ma być bramą do innego świata?

Średniowieczni Europejczycy wierzyli, że odległe, nieznane lądy zamieszkują nie zwyczajni ludzie, ale istoty człekopodobne: o wielu rękach, bez głów, z ciałem częściowo zwierzęcym. Po dotarciu do imperium Azteków konkwistadorzy znaleźli namacalną pożywkę dla tych niestworzonych opowieści.

Wąskie, wyboiste trakty pozbawione drogowskazów. Dzikie bestie czyhające w kniei na nieuważnych podróżnych. I tempo potwierdzające, że kiedyś naprawdę życie biegło wolniej.

Bezpośrednio po II wojnie światowej na polskich historyków spadło zadanie bez precedensu. Zgodnie z wolą nowych, komunistycznych władz, mieli wykazać słuszność przesunięcia granic kraju. Zarazem oczekiwano od nich, że udowodnią, iż wszelkie ziemie uzyskane na zachodzie oraz północy mają rdzennie polski charakter.

Narciarstwo cieszy się w naszym kraju niezwykłą popularnością, lecz nie zawsze tak było. Jeszcze w 1908 r. Roman Kordys, polski alpinista i taternik, ubolewał nad tym, że "rozkosze te są u nas obce ogółowi". Jednak dzięki takim jak on pionierom sport ten zyskiwał coraz większą popularność. Tak wielką, że już od drugiej dekady XX w. możemy mówić o prawdziwej modzie.

Gdy przeraźliwy huk zatrząsnął 66-metrowym parowcem, wielu pasażerów wiedziało, co się stało – radzieckie samoloty osiągnęły cel. Bomba wyrwała dziurę z boku statku. Przerażeni ludzie próbowali się ratować, ale żywioł napierał zewsząd. Karlsruhe szedł na dno zaledwie trzy minuty. Zabrał ze sobą w odmęty blisko 1000 osób. Zatonęło też 360 ton ładunku – w tym, być może, jeden z najcenniejszych skarbów świata, czyli Bursztynowa Komnata…

Jasnowłosy, niebieskooki mięśniak, który wraz z kompanami w zwierzęcych skórach i charakterystycznych hełmach regularnie łupi osady na wybrzeżach Anglii oraz Francji, gwałcąc i mordując kogo popadnie – oto obraz wikinga znany z filmów czy powieści. Ale czy tkwi w nim choć ziarno prawdy?

Goście księcia Aleksandra Farnese właśnie zaczęli delektować się francuskim bulionem, gdy armatni pocisk rozerwał głowę oficera siedzącego obok gospodarza. Druga kula zabiła kolejnych dwóch wojskowych, a ich mózgi i krew rozprysły się po całym stole. Władca Parmy zapewne nie tak wyobrażał sobie posiłek poza domem i w ciepły wiosenny dzień 1582 r. zamiast pola bitwy na biesiadę wybrałby być może jakąś restaurację – tyle że lokali tego typu wówczas nie było.

„Sądziliśmy, że to jakiś alpinista albo narciarz, który zginął w wypadku może z 10 lat wcześniej”. Powiedział Helmut Simo, po odnalezieniu Ötziego